tahirsadan
Üye
- Katılım
- 27 Nis 2008
- Mesajlar
- 127
- Tepkime puanı
- 1
- Yaş
- 64
- Ad Soyad
- Tahir Sadan
- Meslek
- Emekli
- İlgi Alanı
Boyu, gaga ucundan kuyruk sokumuna kadar 36 cm. Kuyruk teleği uzunluğu 14 cm. gaga boyu 2 cm. Vücut ağırlığı ortalama 305 gr.dır. 3-4 cm. olan tüylerin yumuşaklığı olduğundan daha hafif hissedilmesini sağlar. Kuyruk telekleri 14-16 tane olup birbiri üzerine kısmi bindirme ile hafif bir bombeli görünümü verir. Kanat uçları, kuyruk uçlarıyla aynı hizadadır. Uzun ayak ebatları vücuduyla orantılıdır ve paçalıkları parmak ucuna kadar inip yana taşar. Göğüsten basenlere doğru (karşıdan bakıldığında göğüs ince ve kuyruk uyumlu) paralel görüntü sergilerler. Vücut ölçüleriyle orantılı olan kafa iriliği, diğer ırklara göre daha narindir. Dişilerin kafaları genelde basık bir düzlük taşır. Gözkapakları beyaz, gözleri çakır ve siyahtır. Bununla birlikte bir gözü diğerinden farklı renkte, hatta aynı gözünün yarı rengi farklı, siyah çakır(deligöz) olanları da vardır. Edremit güvercininin göz rengi asla sarı veya kırmızı olmaz.
Edremit güvercini yavruları, yaklaşık 25-30 günde yeme vurmaya, 40 günde uçmaya başlar. Normal kökten kanat vurarak merada düz uçuş yapar. Bir kaç gün sonra kanadını hafifleterek, kanat uçları ile seri halde, kelebek gibi kanat vurarak merada gezer. Yere inerken geniş geniş dönerek(arşın alarak) inmeye başlar. Zamanla arşın almayı daha sıklaştırarak aşağı doğru dönüşe girer.
Palaz güvercin dönüşe girdikten bir kaç gün, hafta veya ay sonra dönüşü terkedebilir. Bu davranış olağandır. Aynı güvercin yavru tüyünü değiştirip anaçlaştığında yeniden dönüşe girer ve bu marifetini
ömür boyu sürdürür. Dönüş sürekliliği için Edremit güvercini en az iki günde bir aynı saatte uçurulmalıdır. Palazlarda dönüş için randımanlı zaman, yavru gördüğü andan itibaren başlar. (Yetişkinlik psikolojisi). Erkek güvercinler, dişilerine göre daha ustaca dönüş yaparlar.
Edremit güvercinleri havaya salındıklarında topluca uçmazlar. Her güvercin kendine ayrı bir güzergah tayin eder. Dönüş için uçuralacak güvercin en az bir, en çok beş arkadaşı ile havaya atılacak güvercinler aynı yükseklikte ve aynı uçanlardan seçilmelidir. Bunlar havaya atıldıktan sonra her biri diğerine bağımsız, kendi yörüngesinde uçarak dolaşmaya başlar. Havasını bulduğunda dönüşe girer. Bu sırada aşağıdan başka bir güvercin salınmamalı, gösterilmemeli, pırıltı verilmemelidir. böyle davranılmadığı takdirde dönüşe giren güvercin bozulur.
Bu güvercinler, yükseklik olarak değişik mesafeler seçmektedir. Görüntü bakımından en makbul yükseklik iki minare boyu kadardır. Zevkle seyredilecek güvercin stile girmiş 60-70 metre yükseklikte 15 dakika kadar uçarak, düz uçuş istikametinde 150 civarında dönüş yapandır. Restleşmelerde yarım saat ile bir saat arasında uçan ve 300 ile 500 dönüş yapanlara rastlanmıştır. Güvercin meraları bazılarında dairesel, bazılarında doğrusaldır. Restleşmelerde ve yarışlarda sayıya alınmayan aşağıya doğru dönüş muteber değildir.
Edremit güvercinleri genellikle eşlerine ve yavrularına sadıktırlar. Uysal görüntülerinin arkasında çok hareketli bir yapıya ve savaşçı ruha sahip olduklarını söylemek gerekir. Kümese yabancı biri veya bir kuş girdiğinde hırçınlaşırlar. Ele avuca geldikleri pek söylenemez. Temizlikte oldukça titizdirler. Fakat narin yapıları hastalıklara karşı çok dirençsizdirler. posta güvercinleri ile kıyaslanamasa bile, hafızalarının güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bunlar düzenli olarak uçurulmalı, sık sık eş ve kümes değiştirme alışkanlığından uzak tutulmalıdır.
Edremit güvercininde iki tarz dönüş vardır.
1. Kafa ile dönüş:
Uçmakta olan Edremit güvercini belli bir mesafeye yükseldikten sonra diğer uçan güvercinlerden ayrılarak öncelikle aşağı doğru bir kaç dönüş yapar. Sonra yan istikamete çevrilerek kafasını kasıp matkap ucu gibi konuma sokarak kanatlarını kapattığı anda yanlamasına 360 derece dönüş yapar. Dönüş durumu, sağına veya soluna bir veya daha fazla olabilir. Düz yörüngede yapılan dönüş makbul sayılır. Yere doğru olanları makbul sayılmaz. dönüş yapan birden fazla dönerse buna toplu dönüş denir. Güvercin uçarken kanat vurma aralarına kendi ekseninde düzenli olarak bir kez dönüp yeniden kanat vurarak (bir kanat-bir dönüş; iki kanat-bir dönüş; üç kanat-bir dönüş sitili gibi) dönüş yapmasına "tekli dönüş" denir. Tekli dönüş yapan güvercin , diğerlerine göre daha şuurlu ve muteberdir.
2.Kanat ile dönüş:
Uçmakta olan Edremit güvercini, bir kanadını başının üzerinden çaprazlama atıp, kuyruk istikametinde geri çeker, bu anda askıda kalır ve kanat attığı taraftan dönüş yapar. Kanat ile dönüş yapan güvercin burgu çekmez, toplu dönüş yapmaz, yalnızca tekli dönüş yapar. Bunlar kafa ile dönenlere göre daha çok göz doldururlar. Dönüşlerini yavaşça göstere göstere yaptıkları için seyredenler her dönüşü kolayca takip eder. Bunların dönüş esnasında aşağı çevirerek dönüş bozduklarına pek rastlanmaz.
Her iki türde de uzun süre uçurulmamış, sıkılaşmış veya bilgisiz eşleştirmeden doğmuş olduğu için kanı ağırlaşmış güvercinler dönüş yaparken pençeleri kanatlarına takılarak yere çakılabilirler. Buna tırnak kaptırma denir. Bir defa tırnak kaptıran güvercin bunu alışkanlık haline getirir. Bu sebeple yeniden uçurulmayıp yerde bırakılır.
Tavtavcı:
Belirli zamanlarda güzelce döndüğü halde, umulmadık anda dönüşü keserek, istikrarlı dönmeyen Edremit güvercinidir. Bu tür güvercin kısmen döner, kısmen dönmez ki , bunu alışkanlık edinmiştir. Tavtavcı güvercinlerden meziyetli yavru alabilmek için bunları tırnak kaptırmış güvercinlerle eşleştirmek gerekir.
UÇURMA:
Edremit güvercini en az iki günde bir uçurulmalıdır. Her gün sabah akşam serinliklerinde yarım saat kadar uçurulmalı, indikten sonra yemlenmeli ve bir süre topraktan tuz, şeker, kireç ihtiyaçlarını karşılamaları için salınmalıdır.
Öncelikle bir kaç tane usta güvercin havaya atılarak uçurulmaya başlanır. Bunların arasında sonradan salınan palazların da uçması sağlanır. güvercinler salındıktan sonra sahibi tarafından ucuna bez bağlanmış sırık sallanarak, onların hemen inmemeleri için tedbir alınır. (Bayrak sallama) Bununla birlikte ıslık çalındığı da olur.
Uçmakta olan güvercinler, aşağıdan pırıltı verilerek, kümeste bulunan güvercinlerin bir kısmı veya hepsi dışarıya çağırılarak, iniş için çağrılmış olur. Bunu yaparken palazların açıkta, uzak bulunmamasına dikkat edilmelidir. Yoksa ustalar iner palazlar kümesi bulamayabilir.
Meraya alıştırmak amacıyla değil de döndürmek amacıyla güvercin uçurulmuşsa, dönme işlemi tamamlayıncaya kadar kümesteki güvercinler onlara gösterilmemelidir. Aksi takdirde dönmekte olan güvercinin dönüşü bozulur. Hatta bu güvercin şaşalayıp düşebilir.
KAÇMA VE YAKALAMA:
Eskiden beri Edremit'te yakalanan güvercin yakalayan tarafından geri verilmez. Yıllar önce kendi merasına gelen yabancı güvercini yakalamak isteyen yetiştirici, ona atanba ile taş atarak düşürürdü. Güvercin bazen ölür, bazen yaralanıp sakat kalırdı. 1970 li yıllardan sonra hayvanseverliğe yakıştırılmadığından dolayı atanba ile taş atmak yasaklanmış, onun yerine yetiştiriciler balıkçı kepçesi kullanmaya başlamıştır. Yabancı güvercin yakalayan yetiştiricilerin geri vermek istemez ve saklar. Bazı yetiştiriciler yabancı güvercin yakaladığını duyurup, asıl sahibinin gelip satın almasını bekler. Bazı yetiştiriciler arasında "verişme sözleşmesi" vardır ki; yakaladıkları güvercinleri bedelsiz olarak sahibine teslim ederler.
Evcimen ebeveynden alınmış yavru, büyüyünceye kadar eğitilmiş, büyüdüğünde sert bir eşle eşleştirilmiş olursa kolay kolay kümesinin yolunu şaşırmaz. Damarı gevşek güvercinler, sık sık şaşırıp, yabancı kümeslere itibar ederler.
ATMACA TEHLİKESİ:
Edremitli güvercincilerin başbelası atmacadır. Burada güvercin alan yırtıcı kuşların hepsine, ayırmaksızın atmaca denilmektedir. Edremit, Kazdağının eteklerinde kurulmuş olduğundan bu tehlikenin savulması imkansızdır. Edremit'in hava sahasında mera tutan yırtıcı kuş, Alibey tepesindeki yüksek gerilim direklerine konarak şehrin tamamını gözaltında tutar. Nerede güvercin uçurulursa harekete geçip avlanır ve yakaladığı avını Sinekboğazındaki çamlıkta yer. Bu yırtıcı kuş öldürüldüğü takdirde yerini bir başkası alır. Onlar kendi meralarına başka yırtıcı kuş sokmazlar.
Atmaca daha çok dönen ve takla güvercinleri yakalar. Çünkü oyuna girmiş bu güvercinler tehlikeyi sezemezler. Edremit'te yoz güvercin sayısı yok denecek kadar az olduğundan, gerekli besini bulamayan atmacanın da tek hedefi kümes güvercinleri olur.
Atmaca tabir ettiğimiz yırtıcılar arasında adı geçen daha çok delidoğandır. Bu yırtıcının manevra kabiliyetinin ve hedefe kilitlendiği an ortaya koyduğu hızının ne derece yüksek olduğu bilinmektedir. Bu zeki kuş, uçurulan güvercinlerin yorulmalarını bekler. Bir tanesini gözüne kestirir. Hedefinin aşağısına dalış yapıp aniden dikilerek uçan güvercini pençelerine alır. Havada atmaca gören yetiştiriciler, onu ürkütmek, dikkatini dağıtmak için aşağıdan davul, teneke, ıslık çalar veya silah patlatır. Bu yolla yakalanmış güvercini onun pençesinden kurtarmak ihtimali de bulunur.
Kazdağının zirvesini kartallar, eteklerini şahinler ve delidoğanlar mesken tutmuştur. Bunlardan kurtulmak çok zordur.
Edremit güvercini yavruları, yaklaşık 25-30 günde yeme vurmaya, 40 günde uçmaya başlar. Normal kökten kanat vurarak merada düz uçuş yapar. Bir kaç gün sonra kanadını hafifleterek, kanat uçları ile seri halde, kelebek gibi kanat vurarak merada gezer. Yere inerken geniş geniş dönerek(arşın alarak) inmeye başlar. Zamanla arşın almayı daha sıklaştırarak aşağı doğru dönüşe girer.
Palaz güvercin dönüşe girdikten bir kaç gün, hafta veya ay sonra dönüşü terkedebilir. Bu davranış olağandır. Aynı güvercin yavru tüyünü değiştirip anaçlaştığında yeniden dönüşe girer ve bu marifetini
ömür boyu sürdürür. Dönüş sürekliliği için Edremit güvercini en az iki günde bir aynı saatte uçurulmalıdır. Palazlarda dönüş için randımanlı zaman, yavru gördüğü andan itibaren başlar. (Yetişkinlik psikolojisi). Erkek güvercinler, dişilerine göre daha ustaca dönüş yaparlar.
Edremit güvercinleri havaya salındıklarında topluca uçmazlar. Her güvercin kendine ayrı bir güzergah tayin eder. Dönüş için uçuralacak güvercin en az bir, en çok beş arkadaşı ile havaya atılacak güvercinler aynı yükseklikte ve aynı uçanlardan seçilmelidir. Bunlar havaya atıldıktan sonra her biri diğerine bağımsız, kendi yörüngesinde uçarak dolaşmaya başlar. Havasını bulduğunda dönüşe girer. Bu sırada aşağıdan başka bir güvercin salınmamalı, gösterilmemeli, pırıltı verilmemelidir. böyle davranılmadığı takdirde dönüşe giren güvercin bozulur.
Bu güvercinler, yükseklik olarak değişik mesafeler seçmektedir. Görüntü bakımından en makbul yükseklik iki minare boyu kadardır. Zevkle seyredilecek güvercin stile girmiş 60-70 metre yükseklikte 15 dakika kadar uçarak, düz uçuş istikametinde 150 civarında dönüş yapandır. Restleşmelerde yarım saat ile bir saat arasında uçan ve 300 ile 500 dönüş yapanlara rastlanmıştır. Güvercin meraları bazılarında dairesel, bazılarında doğrusaldır. Restleşmelerde ve yarışlarda sayıya alınmayan aşağıya doğru dönüş muteber değildir.
Edremit güvercinleri genellikle eşlerine ve yavrularına sadıktırlar. Uysal görüntülerinin arkasında çok hareketli bir yapıya ve savaşçı ruha sahip olduklarını söylemek gerekir. Kümese yabancı biri veya bir kuş girdiğinde hırçınlaşırlar. Ele avuca geldikleri pek söylenemez. Temizlikte oldukça titizdirler. Fakat narin yapıları hastalıklara karşı çok dirençsizdirler. posta güvercinleri ile kıyaslanamasa bile, hafızalarının güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bunlar düzenli olarak uçurulmalı, sık sık eş ve kümes değiştirme alışkanlığından uzak tutulmalıdır.
Edremit güvercininde iki tarz dönüş vardır.
1. Kafa ile dönüş:
Uçmakta olan Edremit güvercini belli bir mesafeye yükseldikten sonra diğer uçan güvercinlerden ayrılarak öncelikle aşağı doğru bir kaç dönüş yapar. Sonra yan istikamete çevrilerek kafasını kasıp matkap ucu gibi konuma sokarak kanatlarını kapattığı anda yanlamasına 360 derece dönüş yapar. Dönüş durumu, sağına veya soluna bir veya daha fazla olabilir. Düz yörüngede yapılan dönüş makbul sayılır. Yere doğru olanları makbul sayılmaz. dönüş yapan birden fazla dönerse buna toplu dönüş denir. Güvercin uçarken kanat vurma aralarına kendi ekseninde düzenli olarak bir kez dönüp yeniden kanat vurarak (bir kanat-bir dönüş; iki kanat-bir dönüş; üç kanat-bir dönüş sitili gibi) dönüş yapmasına "tekli dönüş" denir. Tekli dönüş yapan güvercin , diğerlerine göre daha şuurlu ve muteberdir.
2.Kanat ile dönüş:
Uçmakta olan Edremit güvercini, bir kanadını başının üzerinden çaprazlama atıp, kuyruk istikametinde geri çeker, bu anda askıda kalır ve kanat attığı taraftan dönüş yapar. Kanat ile dönüş yapan güvercin burgu çekmez, toplu dönüş yapmaz, yalnızca tekli dönüş yapar. Bunlar kafa ile dönenlere göre daha çok göz doldururlar. Dönüşlerini yavaşça göstere göstere yaptıkları için seyredenler her dönüşü kolayca takip eder. Bunların dönüş esnasında aşağı çevirerek dönüş bozduklarına pek rastlanmaz.
Her iki türde de uzun süre uçurulmamış, sıkılaşmış veya bilgisiz eşleştirmeden doğmuş olduğu için kanı ağırlaşmış güvercinler dönüş yaparken pençeleri kanatlarına takılarak yere çakılabilirler. Buna tırnak kaptırma denir. Bir defa tırnak kaptıran güvercin bunu alışkanlık haline getirir. Bu sebeple yeniden uçurulmayıp yerde bırakılır.
Tavtavcı:
Belirli zamanlarda güzelce döndüğü halde, umulmadık anda dönüşü keserek, istikrarlı dönmeyen Edremit güvercinidir. Bu tür güvercin kısmen döner, kısmen dönmez ki , bunu alışkanlık edinmiştir. Tavtavcı güvercinlerden meziyetli yavru alabilmek için bunları tırnak kaptırmış güvercinlerle eşleştirmek gerekir.
UÇURMA:
Edremit güvercini en az iki günde bir uçurulmalıdır. Her gün sabah akşam serinliklerinde yarım saat kadar uçurulmalı, indikten sonra yemlenmeli ve bir süre topraktan tuz, şeker, kireç ihtiyaçlarını karşılamaları için salınmalıdır.
Öncelikle bir kaç tane usta güvercin havaya atılarak uçurulmaya başlanır. Bunların arasında sonradan salınan palazların da uçması sağlanır. güvercinler salındıktan sonra sahibi tarafından ucuna bez bağlanmış sırık sallanarak, onların hemen inmemeleri için tedbir alınır. (Bayrak sallama) Bununla birlikte ıslık çalındığı da olur.
Uçmakta olan güvercinler, aşağıdan pırıltı verilerek, kümeste bulunan güvercinlerin bir kısmı veya hepsi dışarıya çağırılarak, iniş için çağrılmış olur. Bunu yaparken palazların açıkta, uzak bulunmamasına dikkat edilmelidir. Yoksa ustalar iner palazlar kümesi bulamayabilir.
Meraya alıştırmak amacıyla değil de döndürmek amacıyla güvercin uçurulmuşsa, dönme işlemi tamamlayıncaya kadar kümesteki güvercinler onlara gösterilmemelidir. Aksi takdirde dönmekte olan güvercinin dönüşü bozulur. Hatta bu güvercin şaşalayıp düşebilir.
KAÇMA VE YAKALAMA:
Eskiden beri Edremit'te yakalanan güvercin yakalayan tarafından geri verilmez. Yıllar önce kendi merasına gelen yabancı güvercini yakalamak isteyen yetiştirici, ona atanba ile taş atarak düşürürdü. Güvercin bazen ölür, bazen yaralanıp sakat kalırdı. 1970 li yıllardan sonra hayvanseverliğe yakıştırılmadığından dolayı atanba ile taş atmak yasaklanmış, onun yerine yetiştiriciler balıkçı kepçesi kullanmaya başlamıştır. Yabancı güvercin yakalayan yetiştiricilerin geri vermek istemez ve saklar. Bazı yetiştiriciler yabancı güvercin yakaladığını duyurup, asıl sahibinin gelip satın almasını bekler. Bazı yetiştiriciler arasında "verişme sözleşmesi" vardır ki; yakaladıkları güvercinleri bedelsiz olarak sahibine teslim ederler.
Evcimen ebeveynden alınmış yavru, büyüyünceye kadar eğitilmiş, büyüdüğünde sert bir eşle eşleştirilmiş olursa kolay kolay kümesinin yolunu şaşırmaz. Damarı gevşek güvercinler, sık sık şaşırıp, yabancı kümeslere itibar ederler.
ATMACA TEHLİKESİ:
Edremitli güvercincilerin başbelası atmacadır. Burada güvercin alan yırtıcı kuşların hepsine, ayırmaksızın atmaca denilmektedir. Edremit, Kazdağının eteklerinde kurulmuş olduğundan bu tehlikenin savulması imkansızdır. Edremit'in hava sahasında mera tutan yırtıcı kuş, Alibey tepesindeki yüksek gerilim direklerine konarak şehrin tamamını gözaltında tutar. Nerede güvercin uçurulursa harekete geçip avlanır ve yakaladığı avını Sinekboğazındaki çamlıkta yer. Bu yırtıcı kuş öldürüldüğü takdirde yerini bir başkası alır. Onlar kendi meralarına başka yırtıcı kuş sokmazlar.
Atmaca daha çok dönen ve takla güvercinleri yakalar. Çünkü oyuna girmiş bu güvercinler tehlikeyi sezemezler. Edremit'te yoz güvercin sayısı yok denecek kadar az olduğundan, gerekli besini bulamayan atmacanın da tek hedefi kümes güvercinleri olur.
Atmaca tabir ettiğimiz yırtıcılar arasında adı geçen daha çok delidoğandır. Bu yırtıcının manevra kabiliyetinin ve hedefe kilitlendiği an ortaya koyduğu hızının ne derece yüksek olduğu bilinmektedir. Bu zeki kuş, uçurulan güvercinlerin yorulmalarını bekler. Bir tanesini gözüne kestirir. Hedefinin aşağısına dalış yapıp aniden dikilerek uçan güvercini pençelerine alır. Havada atmaca gören yetiştiriciler, onu ürkütmek, dikkatini dağıtmak için aşağıdan davul, teneke, ıslık çalar veya silah patlatır. Bu yolla yakalanmış güvercini onun pençesinden kurtarmak ihtimali de bulunur.
Kazdağının zirvesini kartallar, eteklerini şahinler ve delidoğanlar mesken tutmuştur. Bunlardan kurtulmak çok zordur.
