Güvercinlerde koli enfeksiyonu

KOLİ ENFEKSİYONU

Güvercinlerde de görülen ve Escherichia coli bakterisinin sebep olduğu hastalıklara Coli Enfeksiyonu denmektedir. Kitlesel hastalanmalar nadiren görülür, genelde bağışıklık sistemi gelişmemiş, direnci zayıf hayvanlarda münferit hastalanmalar görülmektedir.

Hastalık Tetikleyicileri:
Escherichia coli tetikleyicisi çubuk şeklinde, yak. 0,5 – 3 mikrometre uzunluğunda olan bir bakteri olup, çoğu hayvanın bağırsağında yaşar. Tohum yiyen bazı kuş türünün doğal bağırsak florasında bulunmamaktadır. Escherichia coli yüzlerce farklı alt serotipe bölünmüştür. Bunlardan bazıları insanda ve bazı hayvanlarda hastalıklara neden olabilmektedir. Güvercinle olan ilişkisi şimdiye kadar incelenmemiştir.

Bulaşma ve Yayılma:
Escherichia coli bağırsakta bulunur ve dışkı yoluyla dışarıya ulaşır. Salmada hijyenik olmayan koşullar ve aşırı kalabalık nedeniyle büyük miktarlarda kirlenmiş yem ve su tüketen güvercinler, dolayısıyla da büyük miktarlarda bakteri alırlar. Aşırı derecede tetikleyici alımı sonucu doğal bağışıklık sistemleri, alınan bakterilerle mücadelede doğal olarak yetersiz kalmakta ve klinik hastalık vakaları ortaya çıkmaktadır. Patojen Escherichia coli bakterileri yumurtaya kabuğundan girip yavruyu enfekte edip öldürebilmektedir.

Hastalığın Oluşumu:
Büyük miktarlarda alınan bakteriler aşırı üreyebilecekleri sindirim kanalına ulaşır ve yüksek dereceli bir bağırsak enfeksiyonuna neden olurlar. Burada bağırsak duvarının direnci o kadar zayıflatılır ki, tetikleyiciler buradan dolaşım sistemine geçer ve bu yolla başka organları enfekte ederler. Sonuç bir genel hastalığa dönüşür ve genelde yavru ve genç güvercinlerde ölümle biter. Yetişkin güvercinlerde genelde kronik seyir olan ve Coligranulamatose de denen bağırsak düğümlenmesi görülür. Bu şekildeki oluşum tarzının sırrı henüz çözülmemiştir.

Akut seyirde kuluçka süresi 1 – 5 gün arası, kronik seyirde ise birkaç haftadır.

Hastalığın Belirtileri:
Akut hastalık seyrinde genel hastalık belirtileri olan rengi matlaşmış tüyler, yemi reddetme, ishal, zayıflama ve katılımsızlık dikkat çeker. Mağdur güvercinler kabarık tüylerle bir köşede durur. Akciğer ve eklem iltihapları da ortaya çıkabilir. Kronik seyirde tekrar tekrar ölümler gözlenir. Yavrularda çoğu zaman ölümle sonuçlanan göbek bağı iltihaplanmaları görülür.

Otopsi:
Otopside akut bağırsak iltihabının yanı sıra karaciğer ve dalak iltihabı da görülür. Söz konusu organlar büyümüştür. Karın derisi iltihabı da görülebilir. Yetişkin hayvanların kronik hastalık seyrinde bağırsaklarda ve dış duvarında gri-sarı, iplik şeklinde, sıralı, yumuşak veya sert, kısmen kireçlenmiş düğümler, coligranulama’lar bulunur.

Teşhis:
Teşhis; hastalanmış veya yeni ölmüş güvercinlerin bakteriyolojik olarak laboratuar ortamında incelenerek Escherichia coli bulunduğuna dair kanıt bulunmasıdır. Bu sırada diğer hastalık tetikleyicileri hariç tutulmalıdır. Ölümü muayeneden çok önce gerçekleşmiş hayvanlarda, ölümden hemen sonra tali olarak vücuda giren Escherichia coli bakterisi bulunacağından, Escherichia coli mevcudiyetine daima şüpheli bir göz ile bakılmalı ve gerekirse salmada tekrar testler yapılmalıdır. Escherichia coli’nin hasta eden türleri çoğu kez bakteriyolojik muayene çerçevesinde tanınabilen patojenik işaretler taşıyabilirler.

Fark Teşhis:
Fark teşhis olarak iç organlara düğümlenmeye sebep olan tüberküloz, pseudo- tüberküloz ve aspergillose nazarı dikkate alınmalıdır.

Tedavi:
Bir çok e-coli ırkı klasik antibiyotiklere karşı dirençli olduğundan, Escherichia coli enfeksiyon tedavisine başlamadan önce, izole edilen bakterinin direnç parametreleri gereklidir. Örneğin salmonellaya karşı etkili olan karışımların e-coli enfeksiyonlarında etkisiz olduğu kanıtlanmıştır. Enrofloxacin (Baytril) ve Amoxicillin’de başarı oranı yüksek beklenmektedir. En az direnç problemi ise, günde 2 kez 4 mg/ ağırlık oranında enjekte edilmek zorunda olan Gentamycin göstermiştir. Kronik olarak hastalanan hayvanlar, iyileşme ihtimalleri çok zayıf olduğundan, en iyisi öldürülmelidir.

Önlem:
Escherichia coli’nin hasta eden enfeksiyonlarının nedeni genelde hijyenik olmayan salmalar olduğundan, salma temizliğinin iyileştirilmesine konsantre olunmalıdır. Aşırı kalabalık önlenmeli ve salma temizliği nüfusa oranla daha sık yapılmalıdır. Bağırsak parazitleriyle (Solucan, Koksidler) mücadele düzenli olmalıdır.

KOLİ ENFEKSİYONU

Güvercinlerde de görülen ve Escherichia coli bakterisinin sebep olduğu hastalıklara Coli Enfeksiyonu denmektedir. Kitlesel hastalanmalar nadiren görülür, genelde bağışıklık sistemi gelişmemiş, direnci zayıf hayvanlarda münferit hastalanmalar görülmektedir.

Hastalık Tetikleyicileri:
Escherichia coli tetikleyicisi çubuk şeklinde, yak. 0,5 – 3 mikrometre uzunluğunda olan bir bakteri olup, çoğu hayvanın bağırsağında yaşar. Tohum yiyen bazı kuş türünün doğal bağırsak florasında bulunmamaktadır. Escherichia coli yüzlerce farklı alt serotipe bölünmüştür. Bunlardan bazıları insanda ve bazı hayvanlarda hastalıklara neden olabilmektedir. Güvercinle olan ilişkisi şimdiye kadar incelenmemiştir.

Bulaşma ve Yayılma:
Escherichia coli bağırsakta bulunur ve dışkı yoluyla dışarıya ulaşır. Salmada hijyenik olmayan koşullar ve aşırı kalabalık nedeniyle büyük miktarlarda kirlenmiş yem ve su tüketen güvercinler, dolayısıyla da büyük miktarlarda bakteri alırlar. Aşırı derecede tetikleyici alımı sonucu doğal bağışıklık sistemleri, alınan bakterilerle mücadelede doğal olarak yetersiz kalmakta ve klinik hastalık vakaları ortaya çıkmaktadır. Patojen Escherichia coli bakterileri yumurtaya kabuğundan girip yavruyu enfekte edip öldürebilmektedir.

Hastalığın Oluşumu:
Büyük miktarlarda alınan bakteriler aşırı üreyebilecekleri sindirim kanalına ulaşır ve yüksek dereceli bir bağırsak enfeksiyonuna neden olurlar. Burada bağırsak duvarının direnci o kadar zayıflatılır ki, tetikleyiciler buradan dolaşım sistemine geçer ve bu yolla başka organları enfekte ederler. Sonuç bir genel hastalığa dönüşür ve genelde yavru ve genç güvercinlerde ölümle biter. Yetişkin güvercinlerde genelde kronik seyir olan ve Coligranulamatose de denen bağırsak düğümlenmesi görülür. Bu şekildeki oluşum tarzının sırrı henüz çözülmemiştir.

Akut seyirde kuluçka süresi 1 – 5 gün arası, kronik seyirde ise birkaç haftadır.

Hastalığın Belirtileri:
Akut hastalık seyrinde genel hastalık belirtileri olan rengi matlaşmış tüyler, yemi reddetme, ishal, zayıflama ve katılımsızlık dikkat çeker. Mağdur güvercinler kabarık tüylerle bir köşede durur. Akciğer ve eklem iltihapları da ortaya çıkabilir. Kronik seyirde tekrar tekrar ölümler gözlenir. Yavrularda çoğu zaman ölümle sonuçlanan göbek bağı iltihaplanmaları görülür.

Otopsi:
Otopside akut bağırsak iltihabının yanı sıra karaciğer ve dalak iltihabı da görülür. Söz konusu organlar büyümüştür. Karın derisi iltihabı da görülebilir. Yetişkin hayvanların kronik hastalık seyrinde bağırsaklarda ve dış duvarında gri-sarı, iplik şeklinde, sıralı, yumuşak veya sert, kısmen kireçlenmiş düğümler, coligranulama’lar bulunur.

Teşhis:
Teşhis; hastalanmış veya yeni ölmüş güvercinlerin bakteriyolojik olarak laboratuar ortamında incelenerek Escherichia coli bulunduğuna dair kanıt bulunmasıdır. Bu sırada diğer hastalık tetikleyicileri hariç tutulmalıdır. Ölümü muayeneden çok önce gerçekleşmiş hayvanlarda, ölümden hemen sonra tali olarak vücuda giren Escherichia coli bakterisi bulunacağından, Escherichia coli mevcudiyetine daima şüpheli bir göz ile bakılmalı ve gerekirse salmada tekrar testler yapılmalıdır. Escherichia coli’nin hasta eden türleri çoğu kez bakteriyolojik muayene çerçevesinde tanınabilen patojenik işaretler taşıyabilirler.

Fark Teşhis:
Fark teşhis olarak iç organlara düğümlenmeye sebep olan tüberküloz, pseudo- tüberküloz ve aspergillose nazarı dikkate alınmalıdır.

Tedavi:
Bir çok e-coli ırkı klasik antibiyotiklere karşı dirençli olduğundan, Escherichia coli enfeksiyon tedavisine başlamadan önce, izole edilen bakterinin direnç parametreleri gereklidir. Örneğin salmonellaya karşı etkili olan karışımların e-coli enfeksiyonlarında etkisiz olduğu kanıtlanmıştır. Enrofloxacin (Baytril) ve Amoxicillin’de başarı oranı yüksek beklenmektedir. En az direnç problemi ise, günde 2 kez 4 mg/ ağırlık oranında enjekte edilmek zorunda olan Gentamycin göstermiştir. Kronik olarak hastalanan hayvanlar, iyileşme ihtimalleri çok zayıf olduğundan, en iyisi öldürülmelidir.

Önlem:
Escherichia coli’nin hasta eden enfeksiyonlarının nedeni genelde hijyenik olmayan salmalar olduğundan, salma temizliğinin iyileştirilmesine konsantre olunmalıdır. Aşırı kalabalık önlenmeli ve salma temizliği nüfusa oranla daha sık yapılmalıdır. Bağırsak parazitleriyle (Solucan, Koksidler) mücadele düzenli olmalıdır.