Tweety
Moderatör
Tanımı
Serçegiller ailesinden (Petronia petronia) 15-17cm boyutlarında bir kuştur.
Kaya serçesi, çok daha uzun kanatları, ince ve hemen hemen düz gagasıyle gerçek serçegillerden ayrılır. Renk olarak türlü tonlarda kahverenginin, grinin ve beyazın karışımıdır. Başıyle ensesinde bir sürü yan yana çizgi dikkati çeker. Daha çok Orta ile Güney Avrupa'da yaşayan bu türün, Kuzey Batı Afrika'yla Asya'nın büyük bir kısmında alt türleri bulunur. Türkiye'nin hemen her yerinde görülür..
Habitatı
Kayalıklarda, koyaklarda, taşlı ve kumlu alanlarda, açık ve genellikle bitki örtüsü cılız alanlarda, düzlüklerden dağlara çeşitli yüksekliklerde yaşar.
Yaşama ortamı genellikle kayalık yerlerdir. Bazen yuvası yıkıntılar arasında küçük yerleşim birimlerinde ve ekili alanlardaki ağaç kovuklarında bulunur. Taş ocakları, harabeler ve yerleşimlerde de bulunur.
Yayılışı
Karadeniz ve marmara bölgesi dışında hemen her bölgede görülebilir. 7-8 alt türünden iki tanesi Türkiye'de görülür. puteicola - güney bölgelerde; exigua - orta bölgelerde.
Beslenme
Çoğunlukla çim ve kısa otların tohumlarını yerler, ayrıca ilkbaharda solucan gibi omurgasızlarla ve sonbaharda da böğürtlen, ahududu gibi tohumlardan oluşan yumuşak meyvelerle beslenir. Gençler genellikle böceklerle ve böcek lavralarıyla beslenir.
Biyolojisi
Açık renkli dişi bir serçeye benzer. Tepe çizgisi açık renkli, kaşı daha açık ve belirgindir. Göğsünün ortasında sarı bir benek bulunur, fakat bu ancak tüyleri kabarınca belirir. Gencinde sarı benek yoktur. Kuyruk teleklerinin ucu beyaz beneklidir.
Tepesi siyah ve kirli sarı çizgili, gagası büyük ve açık renktir (uzaktan en dikkat çekici özellikleridir). Uçuş sırasında geniş kanatlarının uçlarındaki büyük ve açık renk benekler gözler önüne serilir. Sırtı çizgili, alt tarafı açık renktir ve uzun, geniş ve koyu çizgiler vardır.
Genellikle seyrek koloniler halinde kaya veya ağaç oyuklarında, zaman zaman da binaların çatlaklarında yuva kurarlar. Kuluçka süresi 11-14 gün arasındadır. Yavruların tüylenmeleri ve uçmaya hazır hale gelmeleri 18-19 günü bulur. Çoğunlukla dişiler ilgilense de erkek de ara sıra yavruları besler.
Göçü
Göç etmezler.
Popülasyonu
Dünya genelinde 5-24 milyon arası olduğu varsayılmakta ve bunun neredeyse dörtte birlik bölümü güney Avrupa şeridi boyunca görülmektedir. Avrupadaki nüfusunun 1.7 milyon çifttin üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. 1990-2000 arasında bazı ülkelerde sayılarında azalma görülmesine rağmen ana bölgelerin başında gelen Türkiye'de sayılarında bir azalma veya artış gözlemlenmemiştir.
Kaya Serçesinin üreme dönemi Nisan ayında başlar. Erkeğin uçuş gösterileri Nisan ortasından sonra daha sıklaşır.
Genellikle, yuva bir kaya kovuğuna veya bir evin veya anıtın taş duvarına veya bir deliğine yapılır. Dağ köylerinde evlerin sundurmalarında da görülebilir. Bazen yerden bir kaç metre yükseklikte ağaç kovuklarında da görülebilir.
Dişi Nisan Mayıs arasında 4-5 yumurta çıkarır. Yumurtalar beyaz üzerine siyahımsı veya kahverengi noktalıdır. Kuluçka süresi 12-15 gün arasında sürer ve dişi kuluçkaya yatar. Bu süre boyunca dişi erkek tarafından beslenir. Yavrular yumurtadan çıktıklarında kısmen tüylü olurlar.
Ebeveynleri yavruları özenle besler, ancak yavrular çok yavaş büyürler ve yuvada en az 20-22 gün kalırlar.
Davranışları
Üreme dönemi dışında büyük sürüler halinde bir araya gelirler.
Kaya serçesi uçuş tarzı bakımından akrabalarından ayrılır. Hızlı uçuculardandır, bir yere konmadan önce bir süre kanatları iki yana açılmış vaziyette havada kayar ve bu bakımdan serçelerden çok çapraz gagaları hatırlatır.
Kaya Serçesi üreme dönemi boyunca çok utangaçtır, ancak bu dönem dışında sokulgan bir türdür. Yerdeyken hoplamaz, yürür.
Beslenmek için, kayaların ve harabelerin içinde, anıt duvarların çatlaklarında, taşlar arasında otları, tohumları ve aynı zamanda küçük meyveleri arar.
Üreme döneminde, genelde yerdeki böcekleri yakalar.
Serçegiller ailesinden (Petronia petronia) 15-17cm boyutlarında bir kuştur.
Kaya serçesi, çok daha uzun kanatları, ince ve hemen hemen düz gagasıyle gerçek serçegillerden ayrılır. Renk olarak türlü tonlarda kahverenginin, grinin ve beyazın karışımıdır. Başıyle ensesinde bir sürü yan yana çizgi dikkati çeker. Daha çok Orta ile Güney Avrupa'da yaşayan bu türün, Kuzey Batı Afrika'yla Asya'nın büyük bir kısmında alt türleri bulunur. Türkiye'nin hemen her yerinde görülür..
Habitatı
Kayalıklarda, koyaklarda, taşlı ve kumlu alanlarda, açık ve genellikle bitki örtüsü cılız alanlarda, düzlüklerden dağlara çeşitli yüksekliklerde yaşar.
Yaşama ortamı genellikle kayalık yerlerdir. Bazen yuvası yıkıntılar arasında küçük yerleşim birimlerinde ve ekili alanlardaki ağaç kovuklarında bulunur. Taş ocakları, harabeler ve yerleşimlerde de bulunur.
Yayılışı
Karadeniz ve marmara bölgesi dışında hemen her bölgede görülebilir. 7-8 alt türünden iki tanesi Türkiye'de görülür. puteicola - güney bölgelerde; exigua - orta bölgelerde.
Beslenme
Çoğunlukla çim ve kısa otların tohumlarını yerler, ayrıca ilkbaharda solucan gibi omurgasızlarla ve sonbaharda da böğürtlen, ahududu gibi tohumlardan oluşan yumuşak meyvelerle beslenir. Gençler genellikle böceklerle ve böcek lavralarıyla beslenir.
Biyolojisi
Açık renkli dişi bir serçeye benzer. Tepe çizgisi açık renkli, kaşı daha açık ve belirgindir. Göğsünün ortasında sarı bir benek bulunur, fakat bu ancak tüyleri kabarınca belirir. Gencinde sarı benek yoktur. Kuyruk teleklerinin ucu beyaz beneklidir.
Tepesi siyah ve kirli sarı çizgili, gagası büyük ve açık renktir (uzaktan en dikkat çekici özellikleridir). Uçuş sırasında geniş kanatlarının uçlarındaki büyük ve açık renk benekler gözler önüne serilir. Sırtı çizgili, alt tarafı açık renktir ve uzun, geniş ve koyu çizgiler vardır.
Genellikle seyrek koloniler halinde kaya veya ağaç oyuklarında, zaman zaman da binaların çatlaklarında yuva kurarlar. Kuluçka süresi 11-14 gün arasındadır. Yavruların tüylenmeleri ve uçmaya hazır hale gelmeleri 18-19 günü bulur. Çoğunlukla dişiler ilgilense de erkek de ara sıra yavruları besler.
Göçü
Göç etmezler.
Popülasyonu
Dünya genelinde 5-24 milyon arası olduğu varsayılmakta ve bunun neredeyse dörtte birlik bölümü güney Avrupa şeridi boyunca görülmektedir. Avrupadaki nüfusunun 1.7 milyon çifttin üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. 1990-2000 arasında bazı ülkelerde sayılarında azalma görülmesine rağmen ana bölgelerin başında gelen Türkiye'de sayılarında bir azalma veya artış gözlemlenmemiştir.
Kaya Serçesinin üreme dönemi Nisan ayında başlar. Erkeğin uçuş gösterileri Nisan ortasından sonra daha sıklaşır.
Genellikle, yuva bir kaya kovuğuna veya bir evin veya anıtın taş duvarına veya bir deliğine yapılır. Dağ köylerinde evlerin sundurmalarında da görülebilir. Bazen yerden bir kaç metre yükseklikte ağaç kovuklarında da görülebilir.
Dişi Nisan Mayıs arasında 4-5 yumurta çıkarır. Yumurtalar beyaz üzerine siyahımsı veya kahverengi noktalıdır. Kuluçka süresi 12-15 gün arasında sürer ve dişi kuluçkaya yatar. Bu süre boyunca dişi erkek tarafından beslenir. Yavrular yumurtadan çıktıklarında kısmen tüylü olurlar.
Ebeveynleri yavruları özenle besler, ancak yavrular çok yavaş büyürler ve yuvada en az 20-22 gün kalırlar.
Davranışları
Üreme dönemi dışında büyük sürüler halinde bir araya gelirler.
Kaya serçesi uçuş tarzı bakımından akrabalarından ayrılır. Hızlı uçuculardandır, bir yere konmadan önce bir süre kanatları iki yana açılmış vaziyette havada kayar ve bu bakımdan serçelerden çok çapraz gagaları hatırlatır.
Kaya Serçesi üreme dönemi boyunca çok utangaçtır, ancak bu dönem dışında sokulgan bir türdür. Yerdeyken hoplamaz, yürür.
Beslenmek için, kayaların ve harabelerin içinde, anıt duvarların çatlaklarında, taşlar arasında otları, tohumları ve aynı zamanda küçük meyveleri arar.
Üreme döneminde, genelde yerdeki böcekleri yakalar.
