Tweety
Moderatör
Tanımı
Paçalı şahin parmaklarına kadar inen tüyleri, beyaz kuyruğunun sonundaki siyah şeridi ve uzun dar kanatlarıyla öteki şahinlerden ayrılır.
Erkek ve dişi aynı irilikte ve renktedir.
Paçalı şahinin başı beyaz görünümdedir ve üzerinde koyu kahverengi çizgiler vardır.
Sırtı ve kanatları koyu kahverengi, üzerleri beyaz lekelidir.
Karnının beyazlığı sırtına kıyasla çok belirgindir ve üzerleri boyuna büyük lekelidir.
Beyaz renkli olan kuyruğunun üzerinde kalın tek şerit bulunur.
Paçalı şahinin daha açık renkli olanları da vardır.
Gençlerin de rengi oldukça açıktır.
Şahinden daha iri ve yapılıdır, uzun kanatları ve kuyruğu, esnek kanat çırpışı ve süzülürken kanatlarını geriye bükmesiyle daha çok kızıl şahini andırır.
Diğer şahinlerden beyaz kuyruğu ve geniş siyah kuyruk bandıyla ayrılır,
erişkinin kuyruk bandı daha dar ve belirgindir,
erkeğin bandının gerisinde 2-4 dişinin ise 1 ince çizgi bulunur.
Gencinin bandı daha soluk ve dağınıktır, üstten nispeten belirgin olsa da alttan seçilemeyebilir.
Erişkinin çoğu zaman başı açık renkli, kanat üstü örtüleri koyudur.
Alttan açık bir U şekilli kolye koyu boynunu karnından ayırır.
Bütün yaşlarda koyu renkli bilek lekesi seçilir.
Gencinin kanat üstünde kanat örtüleri boyunca açık renkli bir şerit ve el teleği lekesi bulunur, alttan ise kopkoyu karnı ve bilek lekesi dışında çok açık renklidir.
Gencinin firar hattı çizgisi belirsizdir.
Açık renkli bazı Batı Avrupa şahinlerinin kuyruk kökü beyaz olabilir,
ancak bu kuşların kanat üstü örtüleri bembeyaz olur.
Bunun ötesinde şahinlerin bilek lekesi çoğu zaman küçük ve orak şekillidir.
Bacakları tarsustan ayağa kadar tüy kaplıdır.
Hareketleriyle şahini andırır, ancak daha sık havada asılı kalır.
İlk kez 1763 yilinda , Danimarkali yazar, rahip ve tarihci Erik Pontoppidan tarafından tanımlanmıstır
Habitatı
Tundralar, dağlar , bataklıklar ve steplerde yaşamını sürdürür.
Ağaçlar üzerine ya da kayalıklara yuva yapar.
Yuvası dal ve otlarla kaplıdır ve 1 m. yüksekliğe kadar ulaşır
Yayılışı
Avrupa'nın kuzeyi, Asya ve Kuzey Afrika'da ürerler. Kışları güneye göç ederler.
Avrupa’nın genellikle Kuzey ve Doğusunun kuşu olan Paçalı şahinler insanlardan uzak yerlerde yaşadıkları için fazla kıyıma uğramamışlardır.
Aslında sayıları hiçbir zaman çok yüksek bir düzeye doğal olarak çıkmamıştır.
Ülkemizde Buteo lagapus lagapus Burunnich , Ponntoppidan ırkının Kastamonu ve Ankara’da görüldüğü literatürde belirtilmektedir.
Buna karşılık yalnızca KUMERLEOVE (1967)
Erzurum, Sarıkamış, Hatay- Akim Gölü , Rize ve Trabzon’da paçalı şahin saptadığını açıklamıştır.
Beslenme
Tavşan, küçük memeliler ve sürüngenler, ördek , keklik ile küçük kuşları avlar.
Biyolojisi
Normal Şahinlere göre daha çok kartalı andırır görüntüsü vardir.
Pekcok yirtici da rastlanabilecegi gibi , erkek yavrular , disi yavrulardan daha cabuk gelisip, ucarlar.
Gagasının rengi siyahtır ve ucu çok kıvrıktır rengi de mavimsidir.
Geniş olan başına kıyasla gaga oldukça küçüktür.
Gözlerinin etrafı sarı gözbebekleri esmer sarıdır.
Ayakları tümüyle tüylerle kaplıdır.
Kartalların dışında ayakları tüylü tek tür olan ve ismini de bu özelliğinden alan Paçalı şahinin ayakları bu tüylerden hiç görünmez.
Parmakları sarı, tırnakları kıvrık, küt ve siyahtır.
Amerika yırtıcıları içinde, parmaklarina kadar tüy kaplaması gosteren 3 yırtıcıdan biridir.
Tüylerin işlevi artic -kutupsal iklim- bölgelerinde pençeleri sıcak tutmaktır.
Ayrıca açık formlarının, yine çok soğuk habitatlarda, karla kaplı doğaya uyum sağlama işlevi olduğu ve bu nedenle yaygın olduğu gözlemlenmiştir.
Boyu erkeklerde 50-52 cm, dişilerde 60 -65 cm dir.
Kanat boyu erkekte 40 – 44 , dişide 42 – 46 cm ,
kanat genişliği erkekte 120cm , dişide 150cm dir.
Ağırlığı erkekte 600-1377 g ,dişide 783-1660g dolaylarındadır.
Paçalı şahinler sezon evliliği yaparlar.Yuvalarını yerde veya kaya bantları üzerinde ,bazen de ağaç üzerinde yaparlar.Zaman içinde sık kullanılan yuvalar devasa boyutlara ulaşabilir.Dişi kuluçkaya tek başına yatar ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra da yavrularla kalır.Erkek avı dişiye yuva dışında verir ve dişi yavruları besler.Yavrular uçmaya başladıktan sonra yaklaşık üç hafta ebeveynleri ile uçarlar ve onlar tarafından da beslenirler.
Göçü
Avrupa’nın doğusunda ve İskandinav ülkelerinde, Kuzey Rusya , Sibirya’da yaşar.
Genellikle kuzeydeki tüm karalarda bulunur.Kimi zaman balkanlar, Anadolu ve Yunanistan ile öteki Akdeniz ülkelerinde rastlanır.
Sibirya’da yaşayan tipi (Buteo lapopus pallidus ) daha beyaz renklidir ve yerli kuştur.
Kislamak icin guney gocu yapar. Akdeniz’e ve Afrika’ya göç eder.
Ingiltere' nin dogusundaki populasyondan kisi olduklari yerde gecirenler vardir.
Genelde Avrupa'nin dogusuna ve guneyine kisi gecirmek icin inenler olur.
Isvec' in guneyinde kislayan bir grup da vardir.
2009 Ocak ayında Zonguldak- Filyos'ta Trakuş üyesi TCDDY İstasyon Müdürü Mustafa Erturhan (demokritos) tarafından görülmüş,
Tuncer Tozsin (tuncerto), Mustafa Sözen (spalaxtr) ile birlikte ülkemizdeki belgesel ilk fotoğrafları çekilmiştir.(C.B.)
Popülasyonu
Kuzey Amerika' dan Avrupa ve Asya' ya dek ürerler.
IUCN tarafindan pek çok ülkede tehlike altindaki türler arasına alınmıştır.
Davranışları
Avlanma davranışı;
Paçali şahinler av icin havada asılı kaldıklarında, diğer şahinlere göre daha uzun hatta hantal sayılabilecek bir duruş sergilerler.
Fakat kesinlikle cok etkili bir şekilde avlanirlar.
Belirli aralıklar ile avlanmaya çıkan yırtıcilardandır.
Genellikle gündüz(diurnal) , bazen de günbatımı ve gündoğusu (crepuscular ) avcılarıdır.
Daha küçük pençeleri olduğu icin daha küçük avlara dalarlar ama besin eksikliği yaşadıkları sezonlarda, ördek avlama tesebbüsü gözlemlenmiştir.
Savunma davranışı :
Yuvayı tehlikelere karşı erkek korur.
Dişiler tehlike anında sadece tehlike cığlığı sesi çıkarırlar
Paçalı şahin parmaklarına kadar inen tüyleri, beyaz kuyruğunun sonundaki siyah şeridi ve uzun dar kanatlarıyla öteki şahinlerden ayrılır.
Erkek ve dişi aynı irilikte ve renktedir.
Paçalı şahinin başı beyaz görünümdedir ve üzerinde koyu kahverengi çizgiler vardır.
Sırtı ve kanatları koyu kahverengi, üzerleri beyaz lekelidir.
Karnının beyazlığı sırtına kıyasla çok belirgindir ve üzerleri boyuna büyük lekelidir.
Beyaz renkli olan kuyruğunun üzerinde kalın tek şerit bulunur.
Paçalı şahinin daha açık renkli olanları da vardır.
Gençlerin de rengi oldukça açıktır.
Şahinden daha iri ve yapılıdır, uzun kanatları ve kuyruğu, esnek kanat çırpışı ve süzülürken kanatlarını geriye bükmesiyle daha çok kızıl şahini andırır.
Diğer şahinlerden beyaz kuyruğu ve geniş siyah kuyruk bandıyla ayrılır,
erişkinin kuyruk bandı daha dar ve belirgindir,
erkeğin bandının gerisinde 2-4 dişinin ise 1 ince çizgi bulunur.
Gencinin bandı daha soluk ve dağınıktır, üstten nispeten belirgin olsa da alttan seçilemeyebilir.
Erişkinin çoğu zaman başı açık renkli, kanat üstü örtüleri koyudur.
Alttan açık bir U şekilli kolye koyu boynunu karnından ayırır.
Bütün yaşlarda koyu renkli bilek lekesi seçilir.
Gencinin kanat üstünde kanat örtüleri boyunca açık renkli bir şerit ve el teleği lekesi bulunur, alttan ise kopkoyu karnı ve bilek lekesi dışında çok açık renklidir.
Gencinin firar hattı çizgisi belirsizdir.
Açık renkli bazı Batı Avrupa şahinlerinin kuyruk kökü beyaz olabilir,
ancak bu kuşların kanat üstü örtüleri bembeyaz olur.
Bunun ötesinde şahinlerin bilek lekesi çoğu zaman küçük ve orak şekillidir.
Bacakları tarsustan ayağa kadar tüy kaplıdır.
Hareketleriyle şahini andırır, ancak daha sık havada asılı kalır.
İlk kez 1763 yilinda , Danimarkali yazar, rahip ve tarihci Erik Pontoppidan tarafından tanımlanmıstır
Habitatı
Tundralar, dağlar , bataklıklar ve steplerde yaşamını sürdürür.
Ağaçlar üzerine ya da kayalıklara yuva yapar.
Yuvası dal ve otlarla kaplıdır ve 1 m. yüksekliğe kadar ulaşır
Yayılışı
Avrupa'nın kuzeyi, Asya ve Kuzey Afrika'da ürerler. Kışları güneye göç ederler.
Avrupa’nın genellikle Kuzey ve Doğusunun kuşu olan Paçalı şahinler insanlardan uzak yerlerde yaşadıkları için fazla kıyıma uğramamışlardır.
Aslında sayıları hiçbir zaman çok yüksek bir düzeye doğal olarak çıkmamıştır.
Ülkemizde Buteo lagapus lagapus Burunnich , Ponntoppidan ırkının Kastamonu ve Ankara’da görüldüğü literatürde belirtilmektedir.
Buna karşılık yalnızca KUMERLEOVE (1967)
Erzurum, Sarıkamış, Hatay- Akim Gölü , Rize ve Trabzon’da paçalı şahin saptadığını açıklamıştır.
Beslenme
Tavşan, küçük memeliler ve sürüngenler, ördek , keklik ile küçük kuşları avlar.
Biyolojisi
Normal Şahinlere göre daha çok kartalı andırır görüntüsü vardir.
Pekcok yirtici da rastlanabilecegi gibi , erkek yavrular , disi yavrulardan daha cabuk gelisip, ucarlar.
Gagasının rengi siyahtır ve ucu çok kıvrıktır rengi de mavimsidir.
Geniş olan başına kıyasla gaga oldukça küçüktür.
Gözlerinin etrafı sarı gözbebekleri esmer sarıdır.
Ayakları tümüyle tüylerle kaplıdır.
Kartalların dışında ayakları tüylü tek tür olan ve ismini de bu özelliğinden alan Paçalı şahinin ayakları bu tüylerden hiç görünmez.
Parmakları sarı, tırnakları kıvrık, küt ve siyahtır.
Amerika yırtıcıları içinde, parmaklarina kadar tüy kaplaması gosteren 3 yırtıcıdan biridir.
Tüylerin işlevi artic -kutupsal iklim- bölgelerinde pençeleri sıcak tutmaktır.
Ayrıca açık formlarının, yine çok soğuk habitatlarda, karla kaplı doğaya uyum sağlama işlevi olduğu ve bu nedenle yaygın olduğu gözlemlenmiştir.
Boyu erkeklerde 50-52 cm, dişilerde 60 -65 cm dir.
Kanat boyu erkekte 40 – 44 , dişide 42 – 46 cm ,
kanat genişliği erkekte 120cm , dişide 150cm dir.
Ağırlığı erkekte 600-1377 g ,dişide 783-1660g dolaylarındadır.
Paçalı şahinler sezon evliliği yaparlar.Yuvalarını yerde veya kaya bantları üzerinde ,bazen de ağaç üzerinde yaparlar.Zaman içinde sık kullanılan yuvalar devasa boyutlara ulaşabilir.Dişi kuluçkaya tek başına yatar ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra da yavrularla kalır.Erkek avı dişiye yuva dışında verir ve dişi yavruları besler.Yavrular uçmaya başladıktan sonra yaklaşık üç hafta ebeveynleri ile uçarlar ve onlar tarafından da beslenirler.
Göçü
Avrupa’nın doğusunda ve İskandinav ülkelerinde, Kuzey Rusya , Sibirya’da yaşar.
Genellikle kuzeydeki tüm karalarda bulunur.Kimi zaman balkanlar, Anadolu ve Yunanistan ile öteki Akdeniz ülkelerinde rastlanır.
Sibirya’da yaşayan tipi (Buteo lapopus pallidus ) daha beyaz renklidir ve yerli kuştur.
Kislamak icin guney gocu yapar. Akdeniz’e ve Afrika’ya göç eder.
Ingiltere' nin dogusundaki populasyondan kisi olduklari yerde gecirenler vardir.
Genelde Avrupa'nin dogusuna ve guneyine kisi gecirmek icin inenler olur.
Isvec' in guneyinde kislayan bir grup da vardir.
2009 Ocak ayında Zonguldak- Filyos'ta Trakuş üyesi TCDDY İstasyon Müdürü Mustafa Erturhan (demokritos) tarafından görülmüş,
Tuncer Tozsin (tuncerto), Mustafa Sözen (spalaxtr) ile birlikte ülkemizdeki belgesel ilk fotoğrafları çekilmiştir.(C.B.)
Popülasyonu
Kuzey Amerika' dan Avrupa ve Asya' ya dek ürerler.
IUCN tarafindan pek çok ülkede tehlike altindaki türler arasına alınmıştır.
Davranışları
Avlanma davranışı;
Paçali şahinler av icin havada asılı kaldıklarında, diğer şahinlere göre daha uzun hatta hantal sayılabilecek bir duruş sergilerler.
Fakat kesinlikle cok etkili bir şekilde avlanirlar.
Belirli aralıklar ile avlanmaya çıkan yırtıcilardandır.
Genellikle gündüz(diurnal) , bazen de günbatımı ve gündoğusu (crepuscular ) avcılarıdır.
Daha küçük pençeleri olduğu icin daha küçük avlara dalarlar ama besin eksikliği yaşadıkları sezonlarda, ördek avlama tesebbüsü gözlemlenmiştir.
Savunma davranışı :
Yuvayı tehlikelere karşı erkek korur.
Dişiler tehlike anında sadece tehlike cığlığı sesi çıkarırlar
