Tweety
Moderatör
Tanımı
GENEL TANIMI: Ulu Doğan gök doğanı andırırsa da ondan daha iri yapılı ve uzun kuyrukludur.Kanatları daha geniştir.Karnındaki lekeler daha büyüktür ve ayrıca da sırtı hiçbir zaman gri-mavi değildir.Yanaktaki çizginin daha dar olmasıyla da belirlenir.
Erkeği: Beyazımsı renkteki tepesi çoğunlukla pas kırmızı dalgalıdır.ve boyuna çizgilidir.Sırt tüyleri kırmızı kahverengidir.Yanlarında dar lekeleri vardır.Bu sözü edilen lekele omuzlarda yuvarlak ve daha büyüktür.Gri-kahverengi olan kuyruk tüylerinin üzerinde belirli olmayan ve pas sarısı renkte şeritler vardır.Beyazımsı renkteki karnının özellikle yanlarında ve göğüste çok büyük koyu renkli lekeler bulunur.
Dişisi: Genellikle erkeğe benzer .Ancak ondan daha koyu renklidir ve karın tarafındaki lekelerin daha koyu olması ile ayrılır.
Ulu doğanın yukarıda belirtilen özelliklerini taşımakla birlikte daha açık
yada koyu farkları vardır.
Ulu doğan çok yürekli bir kuştur.Kendisinden daha büyük yırtıcı kuşlara saldırmaktan çekinmez Başının yayvanlığı kendine özgüdür.Yanak çizgileri ve göz arkasındaki çizgiler simsiyahtır.Açık mavimsi renkteki gagasının ucu siyahtır.ve üst gagada diş biçiminde 2 çıkıntı vardır.Bacakları yarısına kadar tüylüdür.mavimsi gri bir renktedir.Pençeleri siyah olan Ulu doğanın parmakları sarımsıdır.Gözleri koyu esmer ve iridir.burun delikleri yuvarlaktır.
Boy erkekte 45-47 cm ,dişide 58-60 cm dir.Kanat boyu erkekte 35-37 cm dişide 39-42 cm dir.
Kanat genişliği erkete 115,dişide 125 cm dolayındadır.Ağırlık erkekte 800 gr dişide 1.300 gr.dır.
Ulu Doğanın sesi kaba ve arka arkaya (gig-gig)(klak-klak-klak)yada (kiki,ki,ki)biçimindedir
Habitatı
Açık otlaklarda ve bazı ağaçlarda yerleşim gösterirler. Avcıdırlar, genellikle avlarını yatay olarak takip ederler. Besinleri bazı kemirgenler ve daha küçük olan kuşlardır.
Yayılışı
DOĞAL YAYILIŞI: Doğu Avrupa,Romanya,Güney Rusya,Batı Sibirya ,Anadolu,Yunanistan ve Doğu Akdeniz Ülkelerinde yaşar.Kimi zaman İsveç,İtalya ve Fransa’da görülür.Göçmen ve gezici bir kuştur.Ortadoğu,Anadolu ve Balkanlarda kışlar,bir bölüğü Afrika ve Hindistan’da kışı geçirir.
GÜNÜMÜZDE AVRUPA VE TÜRKİYE’DE YAYILIŞI: Avrupa’nın çok değer verilen bir yırtıcı kuşu olan Ulu Doğan 19.Yüzyılda Avusturya ve Yugoslavya’da azalmaya başladı.Günümüz Avrupa’sında yalnızca Macaristan,Balkanlar ve Anadolu’da Ulu Doğana ara sıra rastlanmaktadır.Karadeniz’in kuzeyine yazı geçirmek üzere gelirler.
Türkiye’de Falco cherrug cherrug gray ve Falco cherrug milvipes jerd ırklarının İzmir İstanbul,Tarsus Ankara,Ereğli ve Kastamonu’da bulunduğu literatürde ortaya getirlmiştir.Bunun yanı sıra KumerLoeve (1967)Ulu Doğanlar Bayburt,Erzurum,Arpaçay,Rize,Trabzon ve Süphan Dağında rastlandığı bilinmektedir.
Beslenme
BESİNLERİ: Küçük kemiricileri ,kuşları yer.Avını kolaylıkla yakalar.
Biyolojisi
Tüm gündüz yırtıcılarında olduğu gibi yılda bir kez kuluçka yapar.
Göçü
Göç için kışları Etiyopya'ya, Arabistan Yarımadası'na, Kuzey Hindistan ve Batı Çin'e göçerler.
Popülasyonu
Türün soyu, Asya'daki yaşam alanlarının kısmen azalmasına bağlı olarak tehlike altındadır. Ulu doğanlar, doğal yaşam ortamlarından şahincilik için zorla alıkonulurlar. 2004'deki verilere göre nüfusları 7,200 ve 8,800 arasındadır. Amerika'da birkaç üretme projesi bulunmaktadır
Davranışları
Alçaktan ve hızlı kanat çırpmalarıyla avını kovalar. Yükselen sıcak hava akımıyla birlikte daireler çizerek dolaştığı da gözlemlenebilir.
GENEL TANIMI: Ulu Doğan gök doğanı andırırsa da ondan daha iri yapılı ve uzun kuyrukludur.Kanatları daha geniştir.Karnındaki lekeler daha büyüktür ve ayrıca da sırtı hiçbir zaman gri-mavi değildir.Yanaktaki çizginin daha dar olmasıyla da belirlenir.
Erkeği: Beyazımsı renkteki tepesi çoğunlukla pas kırmızı dalgalıdır.ve boyuna çizgilidir.Sırt tüyleri kırmızı kahverengidir.Yanlarında dar lekeleri vardır.Bu sözü edilen lekele omuzlarda yuvarlak ve daha büyüktür.Gri-kahverengi olan kuyruk tüylerinin üzerinde belirli olmayan ve pas sarısı renkte şeritler vardır.Beyazımsı renkteki karnının özellikle yanlarında ve göğüste çok büyük koyu renkli lekeler bulunur.
Dişisi: Genellikle erkeğe benzer .Ancak ondan daha koyu renklidir ve karın tarafındaki lekelerin daha koyu olması ile ayrılır.
Ulu doğanın yukarıda belirtilen özelliklerini taşımakla birlikte daha açık
yada koyu farkları vardır.
Ulu doğan çok yürekli bir kuştur.Kendisinden daha büyük yırtıcı kuşlara saldırmaktan çekinmez Başının yayvanlığı kendine özgüdür.Yanak çizgileri ve göz arkasındaki çizgiler simsiyahtır.Açık mavimsi renkteki gagasının ucu siyahtır.ve üst gagada diş biçiminde 2 çıkıntı vardır.Bacakları yarısına kadar tüylüdür.mavimsi gri bir renktedir.Pençeleri siyah olan Ulu doğanın parmakları sarımsıdır.Gözleri koyu esmer ve iridir.burun delikleri yuvarlaktır.
Boy erkekte 45-47 cm ,dişide 58-60 cm dir.Kanat boyu erkekte 35-37 cm dişide 39-42 cm dir.
Kanat genişliği erkete 115,dişide 125 cm dolayındadır.Ağırlık erkekte 800 gr dişide 1.300 gr.dır.
Ulu Doğanın sesi kaba ve arka arkaya (gig-gig)(klak-klak-klak)yada (kiki,ki,ki)biçimindedir
Habitatı
Açık otlaklarda ve bazı ağaçlarda yerleşim gösterirler. Avcıdırlar, genellikle avlarını yatay olarak takip ederler. Besinleri bazı kemirgenler ve daha küçük olan kuşlardır.
Yayılışı
DOĞAL YAYILIŞI: Doğu Avrupa,Romanya,Güney Rusya,Batı Sibirya ,Anadolu,Yunanistan ve Doğu Akdeniz Ülkelerinde yaşar.Kimi zaman İsveç,İtalya ve Fransa’da görülür.Göçmen ve gezici bir kuştur.Ortadoğu,Anadolu ve Balkanlarda kışlar,bir bölüğü Afrika ve Hindistan’da kışı geçirir.
GÜNÜMÜZDE AVRUPA VE TÜRKİYE’DE YAYILIŞI: Avrupa’nın çok değer verilen bir yırtıcı kuşu olan Ulu Doğan 19.Yüzyılda Avusturya ve Yugoslavya’da azalmaya başladı.Günümüz Avrupa’sında yalnızca Macaristan,Balkanlar ve Anadolu’da Ulu Doğana ara sıra rastlanmaktadır.Karadeniz’in kuzeyine yazı geçirmek üzere gelirler.
Türkiye’de Falco cherrug cherrug gray ve Falco cherrug milvipes jerd ırklarının İzmir İstanbul,Tarsus Ankara,Ereğli ve Kastamonu’da bulunduğu literatürde ortaya getirlmiştir.Bunun yanı sıra KumerLoeve (1967)Ulu Doğanlar Bayburt,Erzurum,Arpaçay,Rize,Trabzon ve Süphan Dağında rastlandığı bilinmektedir.
Beslenme
BESİNLERİ: Küçük kemiricileri ,kuşları yer.Avını kolaylıkla yakalar.
Biyolojisi
Tüm gündüz yırtıcılarında olduğu gibi yılda bir kez kuluçka yapar.
Göçü
Göç için kışları Etiyopya'ya, Arabistan Yarımadası'na, Kuzey Hindistan ve Batı Çin'e göçerler.
Popülasyonu
Türün soyu, Asya'daki yaşam alanlarının kısmen azalmasına bağlı olarak tehlike altındadır. Ulu doğanlar, doğal yaşam ortamlarından şahincilik için zorla alıkonulurlar. 2004'deki verilere göre nüfusları 7,200 ve 8,800 arasındadır. Amerika'da birkaç üretme projesi bulunmaktadır
Davranışları
Alçaktan ve hızlı kanat çırpmalarıyla avını kovalar. Yükselen sıcak hava akımıyla birlikte daireler çizerek dolaştığı da gözlemlenebilir.
