Tweety
Moderatör
Tanımı
Kara sinekkapan, Muscicapidae Familyası, “Ficedula” Cinsi içinde yer alır. Bilimsel adı “Ficedula hypoleuca”dır.(4)
Kara Sinekkapan “Eski Dünya Sinekkapanları” grubuna dahildir. Göçmen bir tür olup çoğunlukla Avrupa’da ürer. Kışları Batı Afrika’da geçirir (6) (7).
Genellikle havada avladığı böceklerle beslenir. Ancak, ağaçların üzerinde ve yerde avladığı böcek, tırtıl ve eklem bacaklıları da yer.
Üreme döneminde, erkek Kara Sinekkapanlar, giysileri benzerlik gösteren erkek Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilebilir. Üreme döneminde dişi Kara Sinekkapanların, dişi Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilmeleri dikkat gerektirir ve her zaman mümkün olmayabilir (6).
Üreme dönemleri dışında Kara Sinekkapanları, Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt etmek zordur.
Erişkin Erkeklerin Üreme Dönemi Giysileri: Erkek Kara Sinekkapanların üreme dönemi giysilerinin hakim renkleri siyah ve beyazdır. Kuşun üst kısımları parlak siyah olmakla birlikte bazı bireylerde, yaşadıkları bölgeye göre siyah yerine koyu kahverengi veya gri – kahverengi de olabilir. Üreme döneminde bazı erkeklerin üst kısımları, dişilerde olduğu kadar açık kahverengidir.
Genelde üreme döneminde erkeklerin alnında, hemen gaganın üzerinde iki ufak beyaz veya kirli beyaz leke bulunur.
Kuşun, çene, boğaz ve boyun kenarları dahil olmak üzere alt kısımları beyazdır. Gözler kahverengi, ayaklar ile gagası siyah, gaga enli ve yassıdır.
Erişkin Erkeklerin Üreme Dönemi Dışındaki Giysileri: Alın ve tepe dahil kuşun üst kısımları kahverengi olup, sadece kuyruk dibi siyahtır. Kanat üzerindeki beyaz leke üreme dönemine kıyasla ufalır ve daralır. Göğüs, boğaz ve karın kenarları kirli beyazdır (1)(3)(6).
Üreme Döneminde Dişilerin Giysileri: Genelde, üreme dönemi dışındaki erkek Kara Sinekkapanların giysilerine benzer. Farklı hususlar, kanat üzerindeki beyaz lekenin daha ufak olması ve alnın iki yanında ufak beyaz lekelerin bulunmayışıdır. Alın erkeklere göre daha açık kahverengidir. Kuyruk örtüleri koyu kahverengi veya siyahtır. Kuşun alt kısımları ise genelde beyaz olup, göğüs ve karın kenarların tüylerde açık kahverengi tonlar görülür (6).
Üreme Dönemi Dışında Dişilerin Giysileri: Giysileri genelde üreme dönemiyle aynı kalır, sadece alın tüyleri daha koyu bir kahverengi, göğüs ve karın tüyleri ise kirli beyaz bir renk alır (1) (6).
Kara Sinekkapanların, Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilmesinde dikkat edilecek hususlar hakkında “Ayırıcı Tanı” bölümünde daha ayrıntılı bilgi verilmiştir.
Habitatı
Kara Sinekkapan, üreme döneminde ormanlık alanları tercih eder. Genelde yaprak döken ağaçların yoğun olduğu bölgeleri seçer. Bu seçimde, yaprak döken ağaçların yuva yapılabilecek oyuklarının daha fazla olması ve daha çok sayıda böcek barındırmaları rol oynar (4) (6). Ormanların yanı sıra, meyve bahçeleri ile bazen büyük ağaçların olduğu bahçelerde de görülürler.
Kuzey Afrika’da üreyen Kara Sinekkapanlar, 1,200 – 1,800 metre yükseklikteki alanlarda ürerler.
Kışı geçirdikleri bölgelerde, ormanlık alanların sınırlarında, savanalarda, koruluklarda, bahçelerde, büyük ağaçların bulunduğu tarım arazilerinde ve Liberya’da 2,000 metreye kadar yükselen ağaçlık yamaçlarda görülürler.
Göç sırasında kurak ve otlarla kaplı alanlarda görülebilirler (6).
Yayılışı
Kara Sinekkapanlar göçmen bir türdür. Kuzey Yarımküresinde ürer. Üreme döneminde Avrupa’nın büyük bölümünde ve Batı Asya’da görülür. Kışı Batı Afrika’da geçirir (4)(6).
Beslenme
Ana besin kaynağı böceklerdir. Türe isminin verilmesinde ana besin kaynaklarının havada yakaladıkları böcekler olması etkili olmuştur.
Kara Sinekkapanlar, havada yakaladıkları böceklerin yanı sıra ağaç gövdeleri ile dalları üzerinde yakaladıkları veya yerde buldukları böcekler ve eklem bacaklılarla da beslenirler.
Yapılan araştırmalar, Kara Sinekkapanların Mayıs-Haziran aylarında ağırlıklı olarak havada yakaladıkları böceklerle, Temmuz-Ağustos aylarında ise ağaçlar üzerinde veya yerde buldukları böceklerle beslendiğini göstermiştir (9)
Biyolojisi
Kara Sinekkapan, Nisan – Eylül ayları arasında ürer. Nisan ayında Avrupa ülkelerine ulaşan bireyler yuvalarını bir ağaç kovuğunda, kuru yapraklar, bitki kökleri, çimen ve bazen tüyler kullanılarak yaparlar. Yuva yerden 1 ile 15 metre arasındaki bir yüksekliğe yapılır.
Tür genelde üreme döneminde bir kez yumurtlar. Dişiler bir batında en fazla 8 yumurta çıkarır. 13 gün süren kuluçka döneminde her iki ebeveyn de yumurtalarla ilgilenir. Yavrular, yumurtadan çıktıktan sonra iki hafta kadar ebeveynleri tarafından beslenir. Bu süre içinde yavru uçmaya başlar (4).
Kara Sinekkapanlarda monogami kadar poligami de yaygındır. Bazı erkek Kara Sinekkapanların tek eşle çiftleşerek üremelerine karşılık, bazı erkek Kara Sinekkapanlar, ilk eşlerinin yumurtlamasının ardından, bölgelerini terk ederek kendilerine yeni bir bölge seçerler. Seçtikleri ikinci bölgede ikinci bir dişi ile çiftleştiklerinde tekrar ilk yuvalarının bulunduğu bölgeye dönerek ilk eşleri ve yumurtalarıyla ilgilenir; yumurtadan çıkmalarını takiben yavrularını beslenmesine katkıda bulunurlar. Bu erkekler, ilk yuvadaki yavrularının uçmaya başlamaları sonrasında ikinci eşleri ve yuvalarıyla da ilgilenirler (3).
Göçü
Kara Sinekkapanlar Nisan ayında üreme alanlarına (Kuzey Afrika, Avrupa’nın büyük bölümü ve Batı Asya) göç eder. Mayıs-Eylül üreme dönemi olup, Eylül/Ekim ayları içinde kışı geçirecekleri Batı Afrika’ya dönerler (4) (6).
Popülasyonu
Avrupa’da üreyen Kara Sinekkapan sayısı 30,000 – 60,000 olarak tahmin edilmektedir. Avrupa, türün görüldüğü alanın %75-94’ünü oluşturur. Bu bağlamda dünya nüfusunun 36,000 – 80,000 olduğu tahmin edilmektedir (7)
Son 25 yıl içinde Kara Sinekkapan dünya popülasyonunun % 25 azaldığı tahmin edilmektedir (3).
Davranışları
Kara Sinekkapanların beslenme şekilleri, göçleri ve üremeleri hakkında ilgili bölümlerde bilgi sunulmuştur.
Kara sinekkapan, Muscicapidae Familyası, “Ficedula” Cinsi içinde yer alır. Bilimsel adı “Ficedula hypoleuca”dır.(4)
Kara Sinekkapan “Eski Dünya Sinekkapanları” grubuna dahildir. Göçmen bir tür olup çoğunlukla Avrupa’da ürer. Kışları Batı Afrika’da geçirir (6) (7).
Genellikle havada avladığı böceklerle beslenir. Ancak, ağaçların üzerinde ve yerde avladığı böcek, tırtıl ve eklem bacaklıları da yer.
Üreme döneminde, erkek Kara Sinekkapanlar, giysileri benzerlik gösteren erkek Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilebilir. Üreme döneminde dişi Kara Sinekkapanların, dişi Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilmeleri dikkat gerektirir ve her zaman mümkün olmayabilir (6).
Üreme dönemleri dışında Kara Sinekkapanları, Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt etmek zordur.
Erişkin Erkeklerin Üreme Dönemi Giysileri: Erkek Kara Sinekkapanların üreme dönemi giysilerinin hakim renkleri siyah ve beyazdır. Kuşun üst kısımları parlak siyah olmakla birlikte bazı bireylerde, yaşadıkları bölgeye göre siyah yerine koyu kahverengi veya gri – kahverengi de olabilir. Üreme döneminde bazı erkeklerin üst kısımları, dişilerde olduğu kadar açık kahverengidir.
Genelde üreme döneminde erkeklerin alnında, hemen gaganın üzerinde iki ufak beyaz veya kirli beyaz leke bulunur.
Kuşun, çene, boğaz ve boyun kenarları dahil olmak üzere alt kısımları beyazdır. Gözler kahverengi, ayaklar ile gagası siyah, gaga enli ve yassıdır.
Erişkin Erkeklerin Üreme Dönemi Dışındaki Giysileri: Alın ve tepe dahil kuşun üst kısımları kahverengi olup, sadece kuyruk dibi siyahtır. Kanat üzerindeki beyaz leke üreme dönemine kıyasla ufalır ve daralır. Göğüs, boğaz ve karın kenarları kirli beyazdır (1)(3)(6).
Üreme Döneminde Dişilerin Giysileri: Genelde, üreme dönemi dışındaki erkek Kara Sinekkapanların giysilerine benzer. Farklı hususlar, kanat üzerindeki beyaz lekenin daha ufak olması ve alnın iki yanında ufak beyaz lekelerin bulunmayışıdır. Alın erkeklere göre daha açık kahverengidir. Kuyruk örtüleri koyu kahverengi veya siyahtır. Kuşun alt kısımları ise genelde beyaz olup, göğüs ve karın kenarların tüylerde açık kahverengi tonlar görülür (6).
Üreme Dönemi Dışında Dişilerin Giysileri: Giysileri genelde üreme dönemiyle aynı kalır, sadece alın tüyleri daha koyu bir kahverengi, göğüs ve karın tüyleri ise kirli beyaz bir renk alır (1) (6).
Kara Sinekkapanların, Halkalı ve Alaca Sinekkapanlardan ayırt edilmesinde dikkat edilecek hususlar hakkında “Ayırıcı Tanı” bölümünde daha ayrıntılı bilgi verilmiştir.
Habitatı
Kara Sinekkapan, üreme döneminde ormanlık alanları tercih eder. Genelde yaprak döken ağaçların yoğun olduğu bölgeleri seçer. Bu seçimde, yaprak döken ağaçların yuva yapılabilecek oyuklarının daha fazla olması ve daha çok sayıda böcek barındırmaları rol oynar (4) (6). Ormanların yanı sıra, meyve bahçeleri ile bazen büyük ağaçların olduğu bahçelerde de görülürler.
Kuzey Afrika’da üreyen Kara Sinekkapanlar, 1,200 – 1,800 metre yükseklikteki alanlarda ürerler.
Kışı geçirdikleri bölgelerde, ormanlık alanların sınırlarında, savanalarda, koruluklarda, bahçelerde, büyük ağaçların bulunduğu tarım arazilerinde ve Liberya’da 2,000 metreye kadar yükselen ağaçlık yamaçlarda görülürler.
Göç sırasında kurak ve otlarla kaplı alanlarda görülebilirler (6).
Yayılışı
Kara Sinekkapanlar göçmen bir türdür. Kuzey Yarımküresinde ürer. Üreme döneminde Avrupa’nın büyük bölümünde ve Batı Asya’da görülür. Kışı Batı Afrika’da geçirir (4)(6).
Beslenme
Ana besin kaynağı böceklerdir. Türe isminin verilmesinde ana besin kaynaklarının havada yakaladıkları böcekler olması etkili olmuştur.
Kara Sinekkapanlar, havada yakaladıkları böceklerin yanı sıra ağaç gövdeleri ile dalları üzerinde yakaladıkları veya yerde buldukları böcekler ve eklem bacaklılarla da beslenirler.
Yapılan araştırmalar, Kara Sinekkapanların Mayıs-Haziran aylarında ağırlıklı olarak havada yakaladıkları böceklerle, Temmuz-Ağustos aylarında ise ağaçlar üzerinde veya yerde buldukları böceklerle beslendiğini göstermiştir (9)
Biyolojisi
Kara Sinekkapan, Nisan – Eylül ayları arasında ürer. Nisan ayında Avrupa ülkelerine ulaşan bireyler yuvalarını bir ağaç kovuğunda, kuru yapraklar, bitki kökleri, çimen ve bazen tüyler kullanılarak yaparlar. Yuva yerden 1 ile 15 metre arasındaki bir yüksekliğe yapılır.
Tür genelde üreme döneminde bir kez yumurtlar. Dişiler bir batında en fazla 8 yumurta çıkarır. 13 gün süren kuluçka döneminde her iki ebeveyn de yumurtalarla ilgilenir. Yavrular, yumurtadan çıktıktan sonra iki hafta kadar ebeveynleri tarafından beslenir. Bu süre içinde yavru uçmaya başlar (4).
Kara Sinekkapanlarda monogami kadar poligami de yaygındır. Bazı erkek Kara Sinekkapanların tek eşle çiftleşerek üremelerine karşılık, bazı erkek Kara Sinekkapanlar, ilk eşlerinin yumurtlamasının ardından, bölgelerini terk ederek kendilerine yeni bir bölge seçerler. Seçtikleri ikinci bölgede ikinci bir dişi ile çiftleştiklerinde tekrar ilk yuvalarının bulunduğu bölgeye dönerek ilk eşleri ve yumurtalarıyla ilgilenir; yumurtadan çıkmalarını takiben yavrularını beslenmesine katkıda bulunurlar. Bu erkekler, ilk yuvadaki yavrularının uçmaya başlamaları sonrasında ikinci eşleri ve yuvalarıyla da ilgilenirler (3).
Göçü
Kara Sinekkapanlar Nisan ayında üreme alanlarına (Kuzey Afrika, Avrupa’nın büyük bölümü ve Batı Asya) göç eder. Mayıs-Eylül üreme dönemi olup, Eylül/Ekim ayları içinde kışı geçirecekleri Batı Afrika’ya dönerler (4) (6).
Popülasyonu
Avrupa’da üreyen Kara Sinekkapan sayısı 30,000 – 60,000 olarak tahmin edilmektedir. Avrupa, türün görüldüğü alanın %75-94’ünü oluşturur. Bu bağlamda dünya nüfusunun 36,000 – 80,000 olduğu tahmin edilmektedir (7)
Son 25 yıl içinde Kara Sinekkapan dünya popülasyonunun % 25 azaldığı tahmin edilmektedir (3).
Davranışları
Kara Sinekkapanların beslenme şekilleri, göçleri ve üremeleri hakkında ilgili bölümlerde bilgi sunulmuştur.
