Kır baykuşu (''Asio flammeus''), baykuşgiller (Strigidae) familyasından bir baykuş türüdür. Asio cinsine ait baykuşlar "''Kulaklı baykuşlar''" olarakta bilinirler.
Çünkü memeli kulaklarına benzeyen tepelikleri vardır.
Bu tüy tepelikler görünür veya görünmez olabilir.
Asio flammeus savunma durumunda tepeliklerini gösterir bu durum dışında pek görünmez.
Başları ve gözleri büyük, boyunları kısa ve kanatları geniştir.
Boyları 34-43 cm, ağırlıkları 206-475 gr kadardır.
Gagaları çengel gibi, kısa, kuvvetli ve siyah renklidir.
Kahverengi tüyleri üzerinde sarımtrak-kahverengi benekler görülür.
Kuyrukları ve kanatları çizgilidir.
Kanat açıklıkları 85-103 cm kadardır.
Dişiler erkeklere kıyasla biraz daha büyüktür.
Sarı-turuncu gözlerinin etrafını çevreleyen siyah bir halka vardır.
Üst tarafı benekli, göğsü çizgili, karnı beyazdır.
Uçuşta uzun kanatlarını, kısa ve çizgili kuyruğu ortaya çıkar.
Kanatlarında çarpıcı koyulukta el bileği lekesi vardır.
Dış kanadı parlak altın rengi-kirli sarıdır ve uçları koyudur, firar hattı ise beyazdır.
Habitatı
Bu tür ,bataklık,tundra,fundalık veya bir yıl önceden nadasa bırakılmış sık ot ve saz ile kaplı tarlalar gibi açık ve sık bitkilerle kaplanmış korunaklı alanlarda ürer.
Ancak,Orta Avrupa da yaşam alanlarının yok olması ve besin bulamaması nedeniyle,nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Tarım alanlarının ilaçlanması ile tarla farelerinin aşırı üremesi engellendiğinden ,
en verimli yıllarda bile yeterince beslenemediklerinden,üremeleri kısıtlanmaktadır.
Kaynak:Enzyklopedie der Brutvögel Europas
Çeviri:Emine Nurhan Tekin
Yayılışı
Kır baykuşu Avrasyadan(İzlanda ve İskoçyadan Doğu Sibiryanın Tschukotka yarımadasına ve Japonyaya kadar )Ve Kuzey ve Güney Amerikaya yayılmıştır.
Havai adalarındaki tek baykuş türüdür.Avrupanın özellikle kuzeyinde ve doğusunda bulunur,bunun dışında düzensiz ürer.
Orta Avrupada,sayıları çok azalmıştır.
Normal yıllarda bile birkaç 100 üreyen çift bulunur.
Düzenli olarak batı ve doğu Kuzeydenizi adalarında ürerler.
Beslenme
Çoğunlukla geceleri avlanırlar.
Başta tarla fareleri olmak üzere kemirgenlerle beslenirler.
Bunun yanısıra küçük memeliler ve büyük böcekleri de yerler.
Bazen küçük kuşları da yemeye çalışırlar.
Benim kuşla irtibatımda ikimizin farklı amaçlarla ayni yerde bıyıklı baştankaraları izlemek istememiz sebebiyledir.
Av ararken,alçaktan uçarak etrafı gözlemler.
Avı tespit ettiği anda havada kıa süreli asılı kalır ve şık bir dalışla avını yakalar.
Avını ilk anda kaçırsa bile,baykuşun bir şansı daha vardır.
Genellikle bir taşın altına veya bir yarığa saklanmış avını uzun pençesi ile dışarı çıkarır,
bazen avını yerde yürüyerek de takip eder.
Avlanmadığı zamanlarda bir direğin üzerinde sakince oturur.
Avını çok ender olarak veya çok kötü havalarda bir tünek üzerinde bekler.
Biyolojisi
Görme yetenekleri
Tam karanlıkta görme kabiliyetleri yoktur.
Az bir ışık avlarını yakalamaya kafidir.
Gözlerindeki ağ tabaka sarı renklidir.
Büyütücü özellik sağlar.
Gözlerinde esas olarak çubuk (rod) duyu hücreleri mevcuttur.
Bu hücrelerde “visual purple” yani “mor ışık görüntüsüne” sebep olan kimyasal bir madde bulunur.
Rod hücreleri, en küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale çevirirler.
Böylece insanın sadece bir ışık parıltısını fark ettiği yerde baykuş buradaki cismi bütün teferruatı ile görür.
Bütün kuşlarda üst göz kapağı alttakine geldiği halde baykuşlarda olay tersinedir.
Baykuş, mavi rengi görebilen tek kuştur.
İşitme yetenekleri
Görme ve işitme kabiliyetleri son derece hassastır.
Çok az ışıkta avlarını yakalayabildikleri gibi, zifiri karanlıkta da işitme duyularıyla yerini tespit ederek yakalarlar.
Kulakları, en küçük hışırtıyı işitebilecek duyarlıktadır.
Hassas kulaklarıyla, gecenin sessizliğinde uçan pervanenin kanat sesini veya bir tohumun çiğnenişini, hatta tam sessizlikte düşen iğnenin sesini bile işitebilirler.
Geniş yüzü, nispeten sert ve kavisli tüylerle kaplıdır.
Tüyler bir kepçe gibi sesleri toplar ve kulağa yansıtır.
Bazı baykuş cinslerinin kulak delikleri öyle büyüktür ki, başın yan tarafını tamamen kaplar. Ayrıca başı geniştir ve kulakları diğer kuşlara göre birbirinden daha uzaktır.
Böylece ses dalgası bir kulağa çarptıktan sonra diğerine gelir.
Baykuş bu son derece küçük zaman aralığı içinde sesin geldiği yönü tayin eder.
Baykuşların ilginç özelliklerinden biri de kulaklarının perdeli oluşudur.
İstedikleri zaman açar, istediklerinde kaparlar.
Dinlenme halinde ve yavaş uçuşlarında kulak perdesini açar, hızlı uçuşlarında ise kaparlar.
Göçü
Genç baykuşlar,yuvadan ayrıldıktan sonra uzun yolculuklara çıkarlar.
Orta Avrupa'da yetişmiş yavrulara; İskandinavya,Finlandiya ve Kuzey Ruya'da rastlanmıştır.
Bu arada yaklaşık 2000km yol aldıkları tespit edilmiştir.
Popülasyonu
Popülasyonu bilgisi bulunamadı
Davranışları
Tam bir sessizlik içinde avlanır.
Bütün vücudu yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır.
Tüyler, uçuş sırasında tabii bir susturucudur.
Uçuş esnasında kanatlarının “pırpır” sesi duyulmaz.
İri gözleri, başlarının yanında değil önündedir.
Aşırı büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda hareket edemez.
Araba farı gibi yuvalarında sabittir.
Ama baykuş boynunu 270 derecelik alan içinde rahatça çevirerek çevresini kontrol edebilir.
Göz ve kulaklarının hassaslığının daha az işe yaradığı gündüzlerde, tüneklerinde uyuklar veya ağaç dallarında güneşlenirler.
Tüylerinin rengi, bulundukları çevreye uygun olduğundan fark edilmeleri zordur.
Haşin yırtıcı kuşlardır.
Kendilerinden büyük hayvanlara saldırmaktan çekinmezler
Yerel Adlar
bataklık baykuşu- Kazım Çapacı
Genel baykuş adları; Kazım Çapacı
altın baş, altun baş, baguş, buva, cıvak, con kuşu, conk kuşu, cönk kuşu, cunk kuşu, çirona, çön kuşu, deöletli, dık mavuk, dikguluk, dot, dölehli, döleli, dövlet guşu, dövletli, duguk, dukdugan, gılın kuş, gonguluk, gökçe pilav, guggu, guggu mavak, gug guş, gugu mavık, gugu mavuk (Antalya), gulu guş, gulu guşu, gügük, hachacık, hacı murat, hahor, hahore, hayırlı kuş, hohora (Rize), hohore, hohori, hu kuşu, hullu kuşu, huma kuşu, hümmatun, hüpbük kuş, ibuk, kanguluk, kavalak, kılın, kokumak, korov, kor yapalak, körbağa kuş, kör kuş, körüğü, körüvü, kuğuruk, kuku, kulu kulu, kulukuluk, kuvalak, mal kadın, manguk, mavuk kuşu, mididin, murat kuşu, muradcık, muratçık. Öğü, ören kuşu, pılavıcık, poğuç, puğu, uğ kuş, uğu kuşu, u kuşu, ulu kuş, vekvekviyan, vikvik viyan, yapalak, yalpak
Çünkü memeli kulaklarına benzeyen tepelikleri vardır.
Bu tüy tepelikler görünür veya görünmez olabilir.
Asio flammeus savunma durumunda tepeliklerini gösterir bu durum dışında pek görünmez.
Başları ve gözleri büyük, boyunları kısa ve kanatları geniştir.
Boyları 34-43 cm, ağırlıkları 206-475 gr kadardır.
Gagaları çengel gibi, kısa, kuvvetli ve siyah renklidir.
Kahverengi tüyleri üzerinde sarımtrak-kahverengi benekler görülür.
Kuyrukları ve kanatları çizgilidir.
Kanat açıklıkları 85-103 cm kadardır.
Dişiler erkeklere kıyasla biraz daha büyüktür.
Sarı-turuncu gözlerinin etrafını çevreleyen siyah bir halka vardır.
Üst tarafı benekli, göğsü çizgili, karnı beyazdır.
Uçuşta uzun kanatlarını, kısa ve çizgili kuyruğu ortaya çıkar.
Kanatlarında çarpıcı koyulukta el bileği lekesi vardır.
Dış kanadı parlak altın rengi-kirli sarıdır ve uçları koyudur, firar hattı ise beyazdır.
Habitatı
Bu tür ,bataklık,tundra,fundalık veya bir yıl önceden nadasa bırakılmış sık ot ve saz ile kaplı tarlalar gibi açık ve sık bitkilerle kaplanmış korunaklı alanlarda ürer.
Ancak,Orta Avrupa da yaşam alanlarının yok olması ve besin bulamaması nedeniyle,nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Tarım alanlarının ilaçlanması ile tarla farelerinin aşırı üremesi engellendiğinden ,
en verimli yıllarda bile yeterince beslenemediklerinden,üremeleri kısıtlanmaktadır.
Kaynak:Enzyklopedie der Brutvögel Europas
Çeviri:Emine Nurhan Tekin
Yayılışı
Kır baykuşu Avrasyadan(İzlanda ve İskoçyadan Doğu Sibiryanın Tschukotka yarımadasına ve Japonyaya kadar )Ve Kuzey ve Güney Amerikaya yayılmıştır.
Havai adalarındaki tek baykuş türüdür.Avrupanın özellikle kuzeyinde ve doğusunda bulunur,bunun dışında düzensiz ürer.
Orta Avrupada,sayıları çok azalmıştır.
Normal yıllarda bile birkaç 100 üreyen çift bulunur.
Düzenli olarak batı ve doğu Kuzeydenizi adalarında ürerler.
Beslenme
Çoğunlukla geceleri avlanırlar.
Başta tarla fareleri olmak üzere kemirgenlerle beslenirler.
Bunun yanısıra küçük memeliler ve büyük böcekleri de yerler.
Bazen küçük kuşları da yemeye çalışırlar.
Benim kuşla irtibatımda ikimizin farklı amaçlarla ayni yerde bıyıklı baştankaraları izlemek istememiz sebebiyledir.
Av ararken,alçaktan uçarak etrafı gözlemler.
Avı tespit ettiği anda havada kıa süreli asılı kalır ve şık bir dalışla avını yakalar.
Avını ilk anda kaçırsa bile,baykuşun bir şansı daha vardır.
Genellikle bir taşın altına veya bir yarığa saklanmış avını uzun pençesi ile dışarı çıkarır,
bazen avını yerde yürüyerek de takip eder.
Avlanmadığı zamanlarda bir direğin üzerinde sakince oturur.
Avını çok ender olarak veya çok kötü havalarda bir tünek üzerinde bekler.
Biyolojisi
Görme yetenekleri
Tam karanlıkta görme kabiliyetleri yoktur.
Az bir ışık avlarını yakalamaya kafidir.
Gözlerindeki ağ tabaka sarı renklidir.
Büyütücü özellik sağlar.
Gözlerinde esas olarak çubuk (rod) duyu hücreleri mevcuttur.
Bu hücrelerde “visual purple” yani “mor ışık görüntüsüne” sebep olan kimyasal bir madde bulunur.
Rod hücreleri, en küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale çevirirler.
Böylece insanın sadece bir ışık parıltısını fark ettiği yerde baykuş buradaki cismi bütün teferruatı ile görür.
Bütün kuşlarda üst göz kapağı alttakine geldiği halde baykuşlarda olay tersinedir.
Baykuş, mavi rengi görebilen tek kuştur.
İşitme yetenekleri
Görme ve işitme kabiliyetleri son derece hassastır.
Çok az ışıkta avlarını yakalayabildikleri gibi, zifiri karanlıkta da işitme duyularıyla yerini tespit ederek yakalarlar.
Kulakları, en küçük hışırtıyı işitebilecek duyarlıktadır.
Hassas kulaklarıyla, gecenin sessizliğinde uçan pervanenin kanat sesini veya bir tohumun çiğnenişini, hatta tam sessizlikte düşen iğnenin sesini bile işitebilirler.
Geniş yüzü, nispeten sert ve kavisli tüylerle kaplıdır.
Tüyler bir kepçe gibi sesleri toplar ve kulağa yansıtır.
Bazı baykuş cinslerinin kulak delikleri öyle büyüktür ki, başın yan tarafını tamamen kaplar. Ayrıca başı geniştir ve kulakları diğer kuşlara göre birbirinden daha uzaktır.
Böylece ses dalgası bir kulağa çarptıktan sonra diğerine gelir.
Baykuş bu son derece küçük zaman aralığı içinde sesin geldiği yönü tayin eder.
Baykuşların ilginç özelliklerinden biri de kulaklarının perdeli oluşudur.
İstedikleri zaman açar, istediklerinde kaparlar.
Dinlenme halinde ve yavaş uçuşlarında kulak perdesini açar, hızlı uçuşlarında ise kaparlar.
Göçü
Genç baykuşlar,yuvadan ayrıldıktan sonra uzun yolculuklara çıkarlar.
Orta Avrupa'da yetişmiş yavrulara; İskandinavya,Finlandiya ve Kuzey Ruya'da rastlanmıştır.
Bu arada yaklaşık 2000km yol aldıkları tespit edilmiştir.
Popülasyonu
Popülasyonu bilgisi bulunamadı
Davranışları
Tam bir sessizlik içinde avlanır.
Bütün vücudu yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır.
Tüyler, uçuş sırasında tabii bir susturucudur.
Uçuş esnasında kanatlarının “pırpır” sesi duyulmaz.
İri gözleri, başlarının yanında değil önündedir.
Aşırı büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda hareket edemez.
Araba farı gibi yuvalarında sabittir.
Ama baykuş boynunu 270 derecelik alan içinde rahatça çevirerek çevresini kontrol edebilir.
Göz ve kulaklarının hassaslığının daha az işe yaradığı gündüzlerde, tüneklerinde uyuklar veya ağaç dallarında güneşlenirler.
Tüylerinin rengi, bulundukları çevreye uygun olduğundan fark edilmeleri zordur.
Haşin yırtıcı kuşlardır.
Kendilerinden büyük hayvanlara saldırmaktan çekinmezler
Yerel Adlar
bataklık baykuşu- Kazım Çapacı
Genel baykuş adları; Kazım Çapacı
altın baş, altun baş, baguş, buva, cıvak, con kuşu, conk kuşu, cönk kuşu, cunk kuşu, çirona, çön kuşu, deöletli, dık mavuk, dikguluk, dot, dölehli, döleli, dövlet guşu, dövletli, duguk, dukdugan, gılın kuş, gonguluk, gökçe pilav, guggu, guggu mavak, gug guş, gugu mavık, gugu mavuk (Antalya), gulu guş, gulu guşu, gügük, hachacık, hacı murat, hahor, hahore, hayırlı kuş, hohora (Rize), hohore, hohori, hu kuşu, hullu kuşu, huma kuşu, hümmatun, hüpbük kuş, ibuk, kanguluk, kavalak, kılın, kokumak, korov, kor yapalak, körbağa kuş, kör kuş, körüğü, körüvü, kuğuruk, kuku, kulu kulu, kulukuluk, kuvalak, mal kadın, manguk, mavuk kuşu, mididin, murat kuşu, muradcık, muratçık. Öğü, ören kuşu, pılavıcık, poğuç, puğu, uğ kuş, uğu kuşu, u kuşu, ulu kuş, vekvekviyan, vikvik viyan, yapalak, yalpak
