Köpeklerde spor yaralanmaları

Tweety

Admin
Katılım
6 Ağu 2021
Mesajlar
8,000
Tepkime puanı
1
Yaş
38
Siteyi ziyaret et
Koruma ve av köpeklerinin sayısının hızla artması ile birlikte, bu tür görev köpeklerindeki yaralanmalar da gündeme geldi. Neden ve belirtilerini tanıyın ve köpeğinizi yaralanmalardan koruyun.

Eğitimli bir atlet, ya da sadece bir "haftasonu sporcusu" köpeklerden zor görevleri yapmaları istendiğinde yaralanmalarında sayısı artıyor. Aktif köpeklerde bazı yaralanmalar daha sık görünüyor. Bu koşulları bilen köpek sahipleri hayvanlarına daha doğru bir bakım sağlayabilir. Köpek sahipleri aktiviteye bağlı yaralanmaların belirtilerini tanımalı, tedavi olanaklarını ve yaralanmaların üzün süreli etkilerini bilmelidirler.

Diz problemleri
Aktif köpeklerde sık görülen yaralanma, çapraz diz bağının yırtılmasıdır. Köpeklerin diz eklemlerini oluşturan kemik ve bağlar, insanlarınki ile aynıdır ve bu yüzden de aynı türde yaralanmalara maruz kalabilirler. Yük taşırken veya dizi aşırı derecede açarken diz bağı zarar görebilir. Futbol oyuncularında, kayakçılarda veya diğer atletlerde en sık görülen yaralanma budur. Köpeklerde, bu türde yaralanmalar normal atlama ve koşma sırasında meydana gelebilir. Yaralanmış bir köpek genellikle ağlar ve yaralı bacağını havaya kaldırır.

Çapraz diz bağı aynı zamanda herhangi bir travmatik olay oluşmadan da, daha uzun bir süreç içinde oluşabilir. Bu türde bir yaralanması olan köpekler, yürüyüşler ve koşulardan sonra artan kronik ağrılar ve topallama gösterir. Her iki durumda da, söz konusu olan diz bağındaki bir zayıflıktır. Acı ve topallamaya neden olur, ileride artrite de neden olabilir; köpeklerin diz eklemindeki bir yaralanma, artritin başlıca nedenidir.

Muayene sırasında çoğu zaman şiş ve ağrılı bir diz görülür. Aşırı durumlarda, eklemde su birikintisi olur. Bazı köpek hastalarda dizi sıkı bir şekilde bandajlamak ve hareketsiz bırakmak tatmin edici sonuçlar verebilir, ama bu çoğu zaman daha hareketsiz olan küçük köpeklerde başarı gösterir. Faal veya iş köpeklerinde, eski performans düzeylerine geri dönebilmeleri için ameliyat gerekebilir. Eklemde ikincil artritin oluşmasını önlemek için ameliyatın yaralanmadan sonraki birkaç hafta içinde yapılması önerilir. Ameliyat için pek çok seçenek vardır. Hangi ameliyat tekniğinin uygulanacağı ise, köpeğin boyuna ve yaşına ve yaralanmanın türüne bağlıdır.

Ama hiç bir teknik, köpeğin diz eklemini normal şekline geri döndüremeyecektir ve ameliyattan sonra çoğu durumda artrit meydana gelir. Dizi desteklemek için ameliyattan sonra, köpeğin durumuna ve veteriner hekimin tercihine göre bandaj önerilebilir. Ameliyattan sonra köpeğin hareketliliğinin en az sekiz hafta boyunca kısıtlanması çok önemlidir. Sadece tasma ile kısa yürüyüşlere izin verilir, ama köpeğin koşması, atlaması veya oyun oynaması yasaktır. Çoğu köpek, üç ile dört ay içinde normal hareketliliklerine geri döner. Köpek sahipleri, özellikle yoğun hareketlerden veya uzun süre yattıktan sonra zaman zaman topalladığını göre-bilirler.

Köpeklerin % 20-25'i yaşamlarının daha ileriki bir döneminde diğer dizlerinde benzer bir yaralanma daha yaşar. Bazı köpekler, yapı bozuklukları veya kalça kemiği çıkığı gibi mevcut bir arka bacak sorunu yüzünden diz yaralanmalarına daha yatkındır. Köpeği diz yaralanmalarından korumanın tek yolu, köpeğinizi olabildiğince sağlıklı tutmaktır.

Tendo yaralanmaları
Tendolar, bir kas ile bir kemik arasında bulunan bağlayıcı dokulardır. Yaralı uzvu normal haline geri döndürebilmek tendo yaralanmalarında hemen hemen her zaman ameliyat gerekir. Aktif köpeklerde en sık görülen tendo yaralanmaları, ön ve arka bacakların alt kısımlarında oluşur. Tendoların normal işlevleri, parmakları hareket ettirmektir.

Yaralanmanın işaretlerinden biri bir ya da daha çok parmağın düzleşmesi veya havaya kalkmasıdır. Yaralanmalar çoğu zaman bir cilt yaralanmasına bağlıdır. Yara temizlenmeli ve tendoların ucu yine birbirine dikilmelidir. Yırtılan tendolar, kazadan hemen sonra ameliyat ile tamir edildiğinde daha başarılı olur.

Bacağın alt kısmı, ameliyattan sonra en az üç hafta boyunca bir bandaj ile korunur. Aynı zamanda yaralı bacağına yüklenmemesi için köpeğin hareketliliğinin kısıtlanması da çok önemlidir. Çoğu köpek ameliyattan sonra altı hafta içinde normal hareketlilik düzeylerine geri dönebilir.

Aşil ya da kalkaneal tendo, üç tendonun birleşimidir. Travmatik yaralanmalar aşil tendosunun birini, ikisini ya da üçünü birden etkileyebilir.

Aşil tendosundaki bir yaralanma hemen arka bacakta topallığa ve topuğun düşük görünmesine yol açar. Yaralı köpek eklemini uzatamaz, tendo şişer, özellikle tendonun kemiğe bağlandığı noktaya yakın bir yerde. Aşil tendonundaki yaralanmalar, istirahat veya bandajlama gibi yöntemler ile iyileşemez. Bacağın doğru biçimde kullanılabilmesi için ameliyat gerekir, ameliyattan sonra eski atletik gücüne sahip olamasa bile. Veteriner hekim tendoyu inceler ve yırtılmış olan kısımları naylon veya propilen ipler ile dikilir. Bu ipler yok olmaz ve tendon içinde kalarak yara dokusunun oluşması için bir iskelet olarak destek sağlar.

Aynı zamanda, iyileşmekte olan tendoya yük binmemesi için köpeğin topuk eklemi de bir vida ile cerrahi olarak güçlendirilir. Yaralı bacak ameliyattan sonra sıkı bir bandaj ile hareketsiz hale getirilir. Vida, ameliyattan sonra dört ile altı hafta içinde alınır ve bacak yine dört hafta süre ile bandajlar ile desteklenir. Köpeğin ondan sonraki birkaç hafta içinde yavaş yavaş hareketliliğini arttırmasına izin verilir.

Aşil tendosundaki bir yaralanma, bir köpeğin atletik performanslarına son verebilir. Sonuçları, yaranın ağırlığına ve ameliyatın zamanlamasına ve başarısına bağlı olarak değişir.

Bilek yaralanmaları
Bilek ekleminde meydana gelen travmatik yaralanmalar, faal köpeklerde sık görülür. Bilek, alt ön bacak ile ayak arasında üç eklem oluşturan pek çok küçük kemikten meydana gelir. Yaralanmalar çoğu zaman düşme sonucunda ya da köpek aşırı bir yükseklikten atladığında oluşur. Düz olmayan yüzeyler üzerinde koşan köpekler de bilek yaralanmalara maruz kalabilir. Bileğin kırılması veya yerinden çıkması da görülebilir, ama çok sık değildir. En sık görülen, en ciddi sorun olan ve aktif köpekler için en sıkıntılı olanı, karpal (bilek) hiperektansiyon sendromudur. Bu durumda, bileğin arka kısmındaki destekleyici yapılar yırtılır. Aslında tipik bir yumuşak doku yaralanması olduğu halde bilek kemiklerinde küçük kırılmalar da oluşabilir. Yaralanan köpekler hemen topallar ve çok büyük acı çeker. Köpek çoğu zaman yaralı bacağının üzerine hiç bir şekilde basamaz.

İlk muayenede teşhisi koymak zor olabilir. Bilek bölgesindeki şişme ve ağrı, eklemin anestezi yapılmadan incelenmesini imkansız hale getirir ve röntgenler de çoğu zaman kemiklerde anormallik göstermez. Teşhisi desteklemek için çekilen röntgen sırasında bacağa yüklenilir, ama bu köpeğe aşırı derecede acı vereceğinden ancak genel anestezi altında uygulanır. Bu röntgende mevcut zorlamanın derecesi de görülebilir. Normal bir köpeğin karpusu, tümüyle yüklenilse bile ancak 12-15 derece açılır. Karpal hiperektansiyon yaralanmalarında bu 66 dereceye kadar çıkabilir. Teşhis kuşkulu ise, kıyaslama için diğer bacakta da aynı röntgen uygulanır.

İlk uygulanacak tedavi, şişmeyi azaltmak için istirahat ve bandajlamadır. Ağrı kesici ilaçlar çoğu zaman köpeği rahatlatır. Karpal hiperektansiyon yaralanmalarında uygulanabilecek bir tedavi yöntemi eklemi yapıştırmaktır. Ameliyat ile yapılan bu uygulama - ki buna karpal artrodesis denilir - eklemi bağlar ve acıyı giderir. Veteriner hekim, eklemi açar ve omuz bölgesinden alınan bir kemik parçası, kemiklerin kaynamasına yardım etmek üzere bilek eklemine yerleştirilir. Bileğin doğru yapışması için plaka ve vidalar yerleştirilir.

Ameliyattan sonra kesin istirahat ve hareketsizlik, kaynamanın oluşması için şarttır. Ameliyat sonrası şiş ininceye kadar yumuşak bir bandaj sarılır, sonra da dört ila altı hafta boyunca katı bir destek ile bağlanır. Eklemin tümüyle kaynadığı röntgen filmi ile tespit edilinceye kadar hareketliliğine ancak sınırlı ölçüde izin verilir. Eski hareketliliğine tam olarak geri dönebilmesi, yaklaşık 10 ila 12 hafta sürer. Sonuçta, artık acı vermeyen ve işlevini yerine getirebilen bir bacağı olur; ancak normal yürüyüşünde bir değişme görülür.

Parmak yaralanmaları
Aşırı faal köpeklerin parmakları, daha çok evinde oturan köpeklere göre daha kolay yaralanabilir. Bir köpeğin ayağı, dört ana parmaktan oluşur. Ortadaki iki parmak, yükü taşıyan esas parmaklardır, dolayısıyla bu parmaklardaki yaralanmaların derhal ele alınması gerekir.

Parmak kırılmaları veya çıkmaları, özellikle sert arazilerde çok koşup atlayan köpeklerde sık görülür. Bu tür yaralanmalarda köpek aniden topallamaya başlar ve yaralı ayağının üzerine basmaktan kaşırır. Yaralı parmak muayene edildiğinde hayvan acısını belli eder. Ayaklar üzerinde kronik ve sık sık tekrarlanan yüklenmeler, parmaklarda önemli boyutta artrite neden olabilir.

Atletik köpeklerdeki parmak kırılmaları bandajlarla tedavi edilebilir, ama kemiğin parçalanarak kırılmış olduğu veya kırığın ekleme uzandığı durumlarda ameliyat gerekir. Özellikle iki orta parmaktaki kırıklar genellikle ameliyat ile tedavi gerektirir. Ameliyat sırasında kemik parçalarını birleştirmek için küçük kemik vidaları kullanılır. Ameliyat sonrasında dört hafta süre ile bandaj uygulanır. Ondan sonra yavaş yavaş hareket etmesine izin verilir. Çoğu köpek, ameliyattan sonra sekiz hafta içinde normal hareketlilik düzeylerine geri dönebilir.

Parmaklarda dejeneratif eklem hastalıkları çoğu köpekte istirahat ve antienflamatuvar ilaçlar ile tedavi edilebilir. Ameliyatta eklemde kemik parçalarının alınması veya hasta parmağın kesilmesi gerekebilir. Parmak amputasyonu ameliyatından sonra nekahat süresi genelde dört haftadır. Çoğu köpek, yalnızca üç parmak ile bile son derece rahat hareket eder ve çok aktif bir yaşam biçimine geri dönebilir, hatta yarışlara bile katılabilir.

Çok faal köpeklerde yaralanmalar hemen hemen kaçınılmazdır. Köpeğinizi bu tür yaralanmalardan korumanın en iyi yolu, onu sağlıklı tutmaktır. Tüm sporcularda olduğu gibi, faal köpeklerde de her gün eğitim programı daha yumuşak hareketlerle başlamalı ve düzenli aralık ile arttırılmalıdır.Küçük yaralanmalar meydana geldiğinde köpeğinizin eğitimine ara verin ve yaralanmanın iyileşmesi için istirahat etmesine izin verin. Ciddi bir yaralanma oluştuğunda ise en kısa zamanda veteriner hekimine başvurun. Anında tedavi, köpeğinizin tümüyle iyileşmesine olanak sağlayacaktır.
 
Geri
Üst