Tweety
Moderatör
Tanımı
Küçük, zarif ve uzun kanatlı bir kazdır. Kafası yuvarlak, alnı dik, gagası kısa ve kalın, göz halkası sarıdır. Nadir görülür. Erişkinin alından tepesine kadar uzanan beyaz bir akıtma (sakar) vardır, karnı küçük siyah lekeler nedeniyle oldukça koyu iken, üst tarafı tekdüzedir. Ergeninde beyaz akıtma ve siyah karın yoktur; göz çevresindeki halka ve uzun kanat uçları tanımlama için en iyi ip uçlarıdır. Sesi hızlı, yüksek tizlikte ve kesik kesiktir.
Habitatı
Bataklık, göl ve sulak çayırlar bulunan ya da orta yükseklikteki alanlar. Kışın genel olarak, yarıkurak bölgelerde bulunurlar. Step alanları bulamadığı zaman diğer habitatları kullanırlar.
Yayılışı
Avrupanın kuzeyinde kuluçkaya yatar. Kuzey Avrupa'da iki favori mekanı bulunmaktadır: İsveç'in Ammarnas bölgesi ile Norveç'in Lakselv yakınlarındaki Valdak bataklığı. Kışın küçük bir grup Kuzey Hollanda'nın Anjum köyü yakınlarında gözlemlenmektedir. Ancak temel kışlık yayılım alanlarının batı Karadeniz sahilleri, özellikle Romanya'nın bir bölümü ile Bulgaristan'ın Karadeniz sahillerinde. Ayrıca önemli bir sayı da Eylül'den Kasım ayına kadar Macaristan'ın Hortobagy-Halsto balık çiftlikleri yakınlarında bulunmaktadır.
İngiltere'nin Gloucestershire şehrindeki Slimbridge bölgesinde seyrek olarak bulunmaktadır.
Beslenme
Otoburdur göl ve nehir kenarlarındaki sazlıklarda beslenirler- daha çok tuzlu bataklıkları tercih ederler.
Biyolojisi
Vücut büyüklüğü 53-66cm.’dir. Kış konuğudur. Küçük sakarca kazının gagası pembe ve ayakları turuncu renktedir. Gagası ve boynu sakarca kazından daha kısadır ve gaga dibindeki beyaz bölge alnına kadar uzamaktadır (sakarcada bu beyazlık sadece gaga dibinde gözlenmektedir). Küçük sakarca kazının göz çevresi halkası sarıdır.
Bu iki sakarca türü birbirinden büyüklüklükleriyle farkılaşır, küçük sakarca 53–66 cm uzunluğunda ve 120–135 cm kanat genişliğindedir. Renklerinin benzeriği dolayısıyla boz kaza benzer. boz kazın gagası ve bacakları daha dolgun renkli ve kanatlarının yukarısı mavimsi-gridir. her iki sakarca türünde de yüzüne farkedilir beyazlıklar ve karına kadar uzanan geniş siyah bantlar bulunur.
Göçü
İskandinavya ve Rusya'nın kuzeyindeki tunduralarda kuluçkaya yatar, Doğu Avrupa, Balkanlar, Baltık Denizi'nin güney sahilleri, Hazar Denizi'nin güneyinde, İran, Mısır, Türkistan, Hindistan ve Çin'de, Türkiye'nin Ege sahilleri ile Trakya'da kışlar. Kışı ağır geçen yıllarda batı Anadolu' da Trakya' da ve doğu Anadolu' da seyrek bulunur.
Dünyaca ünlü kuş bilimci ABD’nin Stanford Üniversitesi’nde görevli Dr. Çağan Şekercioğlu, Küçük Sakarca kazının neslinin tehlikede olduğunu, dünyadaki nüfusunun 20-25 bin civarında bulunduğunu belirtti. Şekercioğlu, “Sakarca kazı en çok avlanan kaz olduğu için, arada Küçük Sakarcalar da vuruluyor. Küçük Sakarca kazılarının sayısı, son 10 yılda yüzde 30-49 arasında azaldı. Bunun en büyük nedeni, kışlama alanındaki yasak avcılık” dedi.
Şekercioğlu, İsveçlilerin 1981 yılında kaçak avcılık yüzünden Küçük Sakarca kazının, Türkiye ve Yunanistan’ın arasındaki Meriç Deltası’na göç etmesini engellediklerini söyledi.
Uçakla yönlendirme
Şekercioğlu, şöyle konuştu: “Küçük Sakarca yumurtaları Akyanaklı kazların (Branta leucopsis) altına konuldu ve doğan Küçük Sakarcalar, Akyanaklı kazları anneleri sanıp onlarla güvenli olan Hollanda’ya göç ederek orada kışlamaya başladı. Üremek için de İsveç’e dönüyorlardı. Yaklaşık 350 Küçük Sakarca bu şekilde üretilip, doğaya salındı ve yok olduğu İsveç’te 60 Küçük Sakarca’dan oluşan yeni bir grup oluştu.
Fakat üreme başarısı düşüktü. Bazı Küçük Sakarcaların biyolojisini olumsuz etkiledi. Çünkü, bazı Küçük Sakarcalar, Akyanaklı kazları kendi türü sanıp çiftleşmeye başladılar. Bu da türün devamı için büyük bir tehlikeydi. Proje 1999’da durduruldu. Çünkü, bazı Küçük Sakarcaların genetik olarak saf olmadığı ortaya çıktı.”
Projeyi şimdi Almanların yürüteceğini belirten Şekercioğlu, “Alman Aktion Zwerggans (Küçük Sakarca Operasyonu) projesi, bu kuşlara mikrolight uçakları takip etmeyi öğretip, o şekilde Almanya’da Aşağı Ren Nehri kıyısında güvenli bir şekilde kışlayacakları alanlara götürmeyi planlıyor. Ama, daha henüz izin alamadılar” dedi.
Popülasyonu
En büyük popülasyonun 1000-2500 arasında sayısı ile Rusya'da olduğu tahmin edilmektedir. Avrupa'da ise sadece 49-70 arası çiftin ürediği düşünülmektedir.
Küçük, zarif ve uzun kanatlı bir kazdır. Kafası yuvarlak, alnı dik, gagası kısa ve kalın, göz halkası sarıdır. Nadir görülür. Erişkinin alından tepesine kadar uzanan beyaz bir akıtma (sakar) vardır, karnı küçük siyah lekeler nedeniyle oldukça koyu iken, üst tarafı tekdüzedir. Ergeninde beyaz akıtma ve siyah karın yoktur; göz çevresindeki halka ve uzun kanat uçları tanımlama için en iyi ip uçlarıdır. Sesi hızlı, yüksek tizlikte ve kesik kesiktir.
Habitatı
Bataklık, göl ve sulak çayırlar bulunan ya da orta yükseklikteki alanlar. Kışın genel olarak, yarıkurak bölgelerde bulunurlar. Step alanları bulamadığı zaman diğer habitatları kullanırlar.
Yayılışı
Avrupanın kuzeyinde kuluçkaya yatar. Kuzey Avrupa'da iki favori mekanı bulunmaktadır: İsveç'in Ammarnas bölgesi ile Norveç'in Lakselv yakınlarındaki Valdak bataklığı. Kışın küçük bir grup Kuzey Hollanda'nın Anjum köyü yakınlarında gözlemlenmektedir. Ancak temel kışlık yayılım alanlarının batı Karadeniz sahilleri, özellikle Romanya'nın bir bölümü ile Bulgaristan'ın Karadeniz sahillerinde. Ayrıca önemli bir sayı da Eylül'den Kasım ayına kadar Macaristan'ın Hortobagy-Halsto balık çiftlikleri yakınlarında bulunmaktadır.
İngiltere'nin Gloucestershire şehrindeki Slimbridge bölgesinde seyrek olarak bulunmaktadır.
Beslenme
Otoburdur göl ve nehir kenarlarındaki sazlıklarda beslenirler- daha çok tuzlu bataklıkları tercih ederler.
Biyolojisi
Vücut büyüklüğü 53-66cm.’dir. Kış konuğudur. Küçük sakarca kazının gagası pembe ve ayakları turuncu renktedir. Gagası ve boynu sakarca kazından daha kısadır ve gaga dibindeki beyaz bölge alnına kadar uzamaktadır (sakarcada bu beyazlık sadece gaga dibinde gözlenmektedir). Küçük sakarca kazının göz çevresi halkası sarıdır.
Bu iki sakarca türü birbirinden büyüklüklükleriyle farkılaşır, küçük sakarca 53–66 cm uzunluğunda ve 120–135 cm kanat genişliğindedir. Renklerinin benzeriği dolayısıyla boz kaza benzer. boz kazın gagası ve bacakları daha dolgun renkli ve kanatlarının yukarısı mavimsi-gridir. her iki sakarca türünde de yüzüne farkedilir beyazlıklar ve karına kadar uzanan geniş siyah bantlar bulunur.
Göçü
İskandinavya ve Rusya'nın kuzeyindeki tunduralarda kuluçkaya yatar, Doğu Avrupa, Balkanlar, Baltık Denizi'nin güney sahilleri, Hazar Denizi'nin güneyinde, İran, Mısır, Türkistan, Hindistan ve Çin'de, Türkiye'nin Ege sahilleri ile Trakya'da kışlar. Kışı ağır geçen yıllarda batı Anadolu' da Trakya' da ve doğu Anadolu' da seyrek bulunur.
Dünyaca ünlü kuş bilimci ABD’nin Stanford Üniversitesi’nde görevli Dr. Çağan Şekercioğlu, Küçük Sakarca kazının neslinin tehlikede olduğunu, dünyadaki nüfusunun 20-25 bin civarında bulunduğunu belirtti. Şekercioğlu, “Sakarca kazı en çok avlanan kaz olduğu için, arada Küçük Sakarcalar da vuruluyor. Küçük Sakarca kazılarının sayısı, son 10 yılda yüzde 30-49 arasında azaldı. Bunun en büyük nedeni, kışlama alanındaki yasak avcılık” dedi.
Şekercioğlu, İsveçlilerin 1981 yılında kaçak avcılık yüzünden Küçük Sakarca kazının, Türkiye ve Yunanistan’ın arasındaki Meriç Deltası’na göç etmesini engellediklerini söyledi.
Uçakla yönlendirme
Şekercioğlu, şöyle konuştu: “Küçük Sakarca yumurtaları Akyanaklı kazların (Branta leucopsis) altına konuldu ve doğan Küçük Sakarcalar, Akyanaklı kazları anneleri sanıp onlarla güvenli olan Hollanda’ya göç ederek orada kışlamaya başladı. Üremek için de İsveç’e dönüyorlardı. Yaklaşık 350 Küçük Sakarca bu şekilde üretilip, doğaya salındı ve yok olduğu İsveç’te 60 Küçük Sakarca’dan oluşan yeni bir grup oluştu.
Fakat üreme başarısı düşüktü. Bazı Küçük Sakarcaların biyolojisini olumsuz etkiledi. Çünkü, bazı Küçük Sakarcalar, Akyanaklı kazları kendi türü sanıp çiftleşmeye başladılar. Bu da türün devamı için büyük bir tehlikeydi. Proje 1999’da durduruldu. Çünkü, bazı Küçük Sakarcaların genetik olarak saf olmadığı ortaya çıktı.”
Projeyi şimdi Almanların yürüteceğini belirten Şekercioğlu, “Alman Aktion Zwerggans (Küçük Sakarca Operasyonu) projesi, bu kuşlara mikrolight uçakları takip etmeyi öğretip, o şekilde Almanya’da Aşağı Ren Nehri kıyısında güvenli bir şekilde kışlayacakları alanlara götürmeyi planlıyor. Ama, daha henüz izin alamadılar” dedi.
Popülasyonu
En büyük popülasyonun 1000-2500 arasında sayısı ile Rusya'da olduğu tahmin edilmektedir. Avrupa'da ise sadece 49-70 arası çiftin ürediği düşünülmektedir.
