Tweety
Moderatör
Tanımı
Gümüş martıdan biraz daha küçük, daha yuvarlak başlı ve dik alınlıdır.
Gagası biraz daha kısadır, bu özellikle genç kuşlarda belirgindir, gaga ucu daha küttür.
Erişkinin sırtı koyu kül grisi olup gümüş martıdan koyudur, bacakları turuncumsu sarı, gözü çoğunlukla koyu kahverengidir.
Gagasındaki gaga (gonis) beneği daha iridir ve değişik kalınlıkta siyah bir gaga halkası vardır, bazı yaşlı erişkinlerin gaga halkası bulunmaz.
Kışın boyun arkasında ince çizgiler vardır.
Uçarken üstten kanat ucundaki siyahın daha geniş ve keskin bir hatla içteki kanat teleklerinden ayrıldığı görülür ve kanat ucunda gümüş martıya kıyasla daha az ayna (1-2) vardır. Kanat altı gümüş martıdan koyudur.
Genci ve ilk yıl kışın gümüş martıya son derece benzer, ilk kışında üstü biraz daha grimsi kahverengidir, ancak kanat altında belirgin bir desen vardır, kanat ucuna doğru daha koyu renkli, kanat ortası beyazdır, kanat örtülerinin ucu boyunca uzanan siyah çizgiler koltuk altına kadar uzanır, sonuçta kanat altı diğer benzer martılara kıyasla daha kontrastlıdır.
Yaşlanan ergenleri ayırt etmek ancak yapısal özellikleri ve erişkinlere has özelliklerin belirmesiyle mümkündür. El telekleri gümüş martıya kıyasla daha geç tüy dökümüne girer, genç gümüş martılar Mayıs’ta tüy dökmeye başlarken Temmuz başında bile kuşların çoğu el teleklerinin henüz dökmeye başlamamış olurlar.
Habitatı
Diğer martıların aksine daha çok iç bölgelerde görülür.
Kalabalık populasyonlar predatörün az olduğu yüksek dağlık göllerde bulunmaktadır.
Ulkemizde ise özellikle kalabalık popülasyonlara Tuz gölü , Van Gölü ve Beyşehir göllerinde rastlanır.
Kışın Doğu Akdeniz kıyılarında bulunur.
Yayılışı
Gürcistan, Ermenistan, Türkiye ve Batı İran'da dağ göllerinin yanında yuva yapar.
En büyük koloniler Ermenistan'daki Sevan Gölü ve Arpilich Gölü'nde görülür.
Kısmi göçmendir, birçok kuşla birlikte kışı Türkiye kıyıları, Lübnan ve İsrail'de geçirir.
Daha küçük sayılar, Kıbrıs, Mısır ve Basra Körfezi'ne kadar uzanır
Beslenme
Diğer martı türlerinde olduğu gibi balık, midye, su yılanı ve diğer deniz canlıları ile beslenir ayrıca çöplüklerde de beslenir.
Biyolojisi
Bir adada ya da göl kıyısında bitki yığınlarından oluşan yuvalarını yaparlar. Genellikle çalılıkların altında, çimenlerin ve taşların arasındadır.
Üreme giysisinde gagasının ucunda siyah bir leke belirir.
Nisan sonu üç yumurta bırakırlar. Kalabalık koloniler, birbirine yakın yuva yaparlar. Alan savunma davranışları gözlenir.
Yavrular, balık, yusufçuk larvası gibi sucul avlarla beslenirler.
Göçü
Kısmi göçmendir.
Popülasyonu
Türkiye üreme populasyonu 2.400 çifttir. Ermenistanda iki gölde (Sevan Gölü ve Arpilich Gölü) 11.000-13.000 çift bulunmaktadır. İran'daki bir gölde 4.000-5.000 çift bulunmaktadır. Dünya populasyonun 20.000 üreyen çift olduğu düşünülmektedir (Liebers ve Helbig, 1999).
Van Gölünde aşırı sıcak ve besin eksikliğinden toplu ölümleri gözlenmiştir.
Davranışları
Topluluk halinde bulunur. Alan savunma davranışı gösterirler.
Gümüş martıdan biraz daha küçük, daha yuvarlak başlı ve dik alınlıdır.
Gagası biraz daha kısadır, bu özellikle genç kuşlarda belirgindir, gaga ucu daha küttür.
Erişkinin sırtı koyu kül grisi olup gümüş martıdan koyudur, bacakları turuncumsu sarı, gözü çoğunlukla koyu kahverengidir.
Gagasındaki gaga (gonis) beneği daha iridir ve değişik kalınlıkta siyah bir gaga halkası vardır, bazı yaşlı erişkinlerin gaga halkası bulunmaz.
Kışın boyun arkasında ince çizgiler vardır.
Uçarken üstten kanat ucundaki siyahın daha geniş ve keskin bir hatla içteki kanat teleklerinden ayrıldığı görülür ve kanat ucunda gümüş martıya kıyasla daha az ayna (1-2) vardır. Kanat altı gümüş martıdan koyudur.
Genci ve ilk yıl kışın gümüş martıya son derece benzer, ilk kışında üstü biraz daha grimsi kahverengidir, ancak kanat altında belirgin bir desen vardır, kanat ucuna doğru daha koyu renkli, kanat ortası beyazdır, kanat örtülerinin ucu boyunca uzanan siyah çizgiler koltuk altına kadar uzanır, sonuçta kanat altı diğer benzer martılara kıyasla daha kontrastlıdır.
Yaşlanan ergenleri ayırt etmek ancak yapısal özellikleri ve erişkinlere has özelliklerin belirmesiyle mümkündür. El telekleri gümüş martıya kıyasla daha geç tüy dökümüne girer, genç gümüş martılar Mayıs’ta tüy dökmeye başlarken Temmuz başında bile kuşların çoğu el teleklerinin henüz dökmeye başlamamış olurlar.
Habitatı
Diğer martıların aksine daha çok iç bölgelerde görülür.
Kalabalık populasyonlar predatörün az olduğu yüksek dağlık göllerde bulunmaktadır.
Ulkemizde ise özellikle kalabalık popülasyonlara Tuz gölü , Van Gölü ve Beyşehir göllerinde rastlanır.
Kışın Doğu Akdeniz kıyılarında bulunur.
Yayılışı
Gürcistan, Ermenistan, Türkiye ve Batı İran'da dağ göllerinin yanında yuva yapar.
En büyük koloniler Ermenistan'daki Sevan Gölü ve Arpilich Gölü'nde görülür.
Kısmi göçmendir, birçok kuşla birlikte kışı Türkiye kıyıları, Lübnan ve İsrail'de geçirir.
Daha küçük sayılar, Kıbrıs, Mısır ve Basra Körfezi'ne kadar uzanır
Beslenme
Diğer martı türlerinde olduğu gibi balık, midye, su yılanı ve diğer deniz canlıları ile beslenir ayrıca çöplüklerde de beslenir.
Biyolojisi
Bir adada ya da göl kıyısında bitki yığınlarından oluşan yuvalarını yaparlar. Genellikle çalılıkların altında, çimenlerin ve taşların arasındadır.
Üreme giysisinde gagasının ucunda siyah bir leke belirir.
Nisan sonu üç yumurta bırakırlar. Kalabalık koloniler, birbirine yakın yuva yaparlar. Alan savunma davranışları gözlenir.
Yavrular, balık, yusufçuk larvası gibi sucul avlarla beslenirler.
Göçü
Kısmi göçmendir.
Popülasyonu
Türkiye üreme populasyonu 2.400 çifttir. Ermenistanda iki gölde (Sevan Gölü ve Arpilich Gölü) 11.000-13.000 çift bulunmaktadır. İran'daki bir gölde 4.000-5.000 çift bulunmaktadır. Dünya populasyonun 20.000 üreyen çift olduğu düşünülmektedir (Liebers ve Helbig, 1999).
Van Gölünde aşırı sıcak ve besin eksikliğinden toplu ölümleri gözlenmiştir.
Davranışları
Topluluk halinde bulunur. Alan savunma davranışı gösterirler.
