Tweety
Moderatör
Tanımı
SİSTEMATİĞİ
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Aves (Kuşlar)
Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar)
Familya: Sylviidae (Ötleğengiller)
Cins: Phylloscopus
Tür: Phylloscopus collybita
Binominal Adı: Phylloscopus collybita
İngilizce Adı: Common Chiffchaff
Başı küçük ve yuvarlak, gagası küçük, bacakları ince ve siyahımsıdır. Üst tarafı soluk zeytin yeşili, alt tarafı sarımsıdır; gençlerinin alt tarafları daha sarıdır. Gözünün üzerinde açık renk bir çizgi vardır (gencinde bu çizgi daha güçlüdür). Kendine özgü ince ve beyaz göz halkası gözaltında belirgindir. Kuzey ve doğu Avrupa’daki kuşlar daha mat ve daha kahverengidir; Sibirya kuşları daha gri, göz üstleri ve alt tarafları beyazımsı, kanat çizgileri donuk ve açık renktir. Primer projeksiyonu Söğütbülbülündekinden daha kısadır. Söğütbülbülüne kıyasla yeşil ve sarı tonlar daha az bulunur. İngilizce ismini ötüşünden almıştır, en iyi sesiyle ayırt edilir. Bacakları koyu renklidir.Sıklıkla aşağı inik olan kuyruğu tanıda kolaylık sağlar.
Habitatı
Ormanlarda, seyrek ağaçlı arazilerde, parklarda, çalılıklarda ve bahçelerde bulunur. Yuvasını yerde, çalı diplerinde veya alçak dallarda kurar.
Yayılışı
Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinin büyük bir bölümünde yerli, İç Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaz göçmeni, diğer bölgeler ve yerli olduğu bölgelerde dahil çoğunlukla kış göçmeni veya geçit türüdür. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oldukça az kaydı bulunmaktadır. Söğütbülbülü ile birlikte en yaygın "Phylloscopidae " türüdür.
Beslenme
Diğer Ötleğenler gibi böcekçildir. Dinlenmeksizin yaprakların arasında hareket eder ya da kısa ve sık uçuşlar yapar. Orta ve küçük boy omurgasızlarla birlikte 50 değişik aileden böcek ve özellikle de sinek ile beslendiği kaydedilmiştir. Kelebeklerin, güvelerin ve özellikle de kış güvelerinin yumurta ve larvalarını da alır.
Vucut ağırlığının yaklaşık 3 te 1 i kadar böcek ve sineği bir günde tüketir. Özellikle sonbaharda hiç durmadan beslenir ve göç esnasında kullanılmak üzere yağ stoklarını arttırır.
Biyolojisi
2 ila 7 adet (genelde 5 veya 6) krem rengi yumurtaları; küçük kırmızı, mor veya siyahımsı lekelere sahip, yaklaşık 1,5 santimetre uzunluğunda ve 1,2 santimetre genişliğindedir. Kuluçka süresi 13-14 gün olup, civcivler tüysüz ve gözleri kapalı olarak dünyaya gelirler. Dişi, yavrular yuvadan çıkana kadar yaklaşık 14-15 gün daha yavruları besler. Erkek, kötü hava şartları, böcek azlığı ya da annenin kaybolması gibi olumsuz durumlar olmadıkça yavruların beslenmesine çok nadir katılır.
Yuvadan çıkan yavrular yaklaşık 4 hafta boyunca dişi ile birlikte yuvaya yakın alanlarda beslenirler.
Kuzey yayılımlar da yaz mevsiminin kısa olmasından ötürü, yılda bir kez üreyen Çıvgınlar, daha güney üreme bölgelerinde ise sıklıkla yılda 2 üreme gerçekleştirirler.
Göçü
Türkiye de yerleşik ve üreyen popülasyonu bulunduğu bilinmesine rağmen en çok birey sayısını kış mevsimi ve geçiş sırasında yakalarlar. İskandinavya dan ülkemize kışı geçirmek üzere gelen yoğun bir popülasyon olduğu tahmin edilmektedir.
30 Eylül 2018 tarihinde Romanya-Köstence de halkalanan bir bireyin, 189 gün sonra ( Nisan 2019 ) Ankara Eymir'de halkalama ağına takılmasıi kuş uçuşu 579 km katettiğini doğrulamıştır.
Eylül ayında Köstence de İskandinavya dan başlayan yolculuğunun geçişi sırasında halkalandığı, ülkemizde ise kışı geçirdiği tahmin edilmektedir.
Popülasyonu
IUCN kırmızı listesine göre LC ( Düşük Risk ) kategorisinde yer alır, küresel popülasyon trendi artma eğilimindedir. Bern Kriterlerine göre Ek Liste II dedir. MAK'a göre kapsam dışındadır.
Davranışları
Erkek Çıvgın üreme mevsimi boyunca oldukça bölgeseldir. Genellikle 20 metre genişliğinde ve diğer erkeklere karşı şiddetle savunduğu bir çekirdek bölgede bulunur. Diğer küçük kuşlara da saldırılabilir. Erkek meraklı ve korkusuzdur, yuvaya yaklaşırlarsa avcılara ( yırtıcı ) ve Alakarga gibi yumurta hırsızlarına bile saldırırlar. İngilizce ismini de belirleyen ötüşü, bölgesini korumak için değil, kurulmuş bir bölgeyi tanıtmak ve kadınla iletişim kurmak için kullanır.
Çekirdek bölgenin hemen yanı başında, değişken büyüklükte olan, ancak tipik olarak çekirdek bölge alanının on veya daha fazla katı olan bir besleme alanı vardır. Dişinin erkeklerden daha geniş bir beslenme alanına sahip olduğuna inanılmaktadır. Üreme tamamlandıktan sonra, bölgesini terk eder ve göçten önce diğer ötleğenlerin de dahil olduğu küçük sürülere katılabilir.
Erkek Çıvgın, dişi Çıvgın'a göre iki veya üç hafta önce üreme bölgesine döner ve derhal mülkiyet kurmak ve bir dişi çekmek için şarkı söylemeye başlar. Bir dişi bulunduğunda, erkek kur ritüelinin bir parçası olarak yavaş kelebek benzeri bir uçuş kullanır. Ancak bir çift bağ kurulduktan sonra, diğer dişiler bölgeden sürülür. Erkek, bölgeyi korumak dışında yuvalama sürecine çok az dahil olur. Dişi yuvayı, böğürtlen, ısırgan otu veya diğer yoğun düşük bitki örtüsünde gizli bir alanda yere veya zemine yakın bir yere inşa eder. Kubbeli yuva bir yan girişe sahiptir, dış cephesi ölü yapraklar ve çim gibi kaba bitki materyalden yapılmış olup, iç kısımda daha ince malzeme kullanır.Son olarak ise tüylerden bir astar tabaka oluşturur. Tipik yuva 12,5 santimetre yüksekliğinde ve 11 santimetre çapındadır.
Üreme sezonu için eşler birbirlerinin yanında kalıp, çok eşli bir görüntü çizmeseler de, eşler ertesi yıl aynı üreme bölgesine geldiklerinde belirgin bir sadakat yoktur.
SİSTEMATİĞİ
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Aves (Kuşlar)
Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar)
Familya: Sylviidae (Ötleğengiller)
Cins: Phylloscopus
Tür: Phylloscopus collybita
Binominal Adı: Phylloscopus collybita
İngilizce Adı: Common Chiffchaff
Başı küçük ve yuvarlak, gagası küçük, bacakları ince ve siyahımsıdır. Üst tarafı soluk zeytin yeşili, alt tarafı sarımsıdır; gençlerinin alt tarafları daha sarıdır. Gözünün üzerinde açık renk bir çizgi vardır (gencinde bu çizgi daha güçlüdür). Kendine özgü ince ve beyaz göz halkası gözaltında belirgindir. Kuzey ve doğu Avrupa’daki kuşlar daha mat ve daha kahverengidir; Sibirya kuşları daha gri, göz üstleri ve alt tarafları beyazımsı, kanat çizgileri donuk ve açık renktir. Primer projeksiyonu Söğütbülbülündekinden daha kısadır. Söğütbülbülüne kıyasla yeşil ve sarı tonlar daha az bulunur. İngilizce ismini ötüşünden almıştır, en iyi sesiyle ayırt edilir. Bacakları koyu renklidir.Sıklıkla aşağı inik olan kuyruğu tanıda kolaylık sağlar.
Habitatı
Ormanlarda, seyrek ağaçlı arazilerde, parklarda, çalılıklarda ve bahçelerde bulunur. Yuvasını yerde, çalı diplerinde veya alçak dallarda kurar.
Yayılışı
Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinin büyük bir bölümünde yerli, İç Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaz göçmeni, diğer bölgeler ve yerli olduğu bölgelerde dahil çoğunlukla kış göçmeni veya geçit türüdür. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oldukça az kaydı bulunmaktadır. Söğütbülbülü ile birlikte en yaygın "Phylloscopidae " türüdür.
Beslenme
Diğer Ötleğenler gibi böcekçildir. Dinlenmeksizin yaprakların arasında hareket eder ya da kısa ve sık uçuşlar yapar. Orta ve küçük boy omurgasızlarla birlikte 50 değişik aileden böcek ve özellikle de sinek ile beslendiği kaydedilmiştir. Kelebeklerin, güvelerin ve özellikle de kış güvelerinin yumurta ve larvalarını da alır.
Vucut ağırlığının yaklaşık 3 te 1 i kadar böcek ve sineği bir günde tüketir. Özellikle sonbaharda hiç durmadan beslenir ve göç esnasında kullanılmak üzere yağ stoklarını arttırır.
Biyolojisi
2 ila 7 adet (genelde 5 veya 6) krem rengi yumurtaları; küçük kırmızı, mor veya siyahımsı lekelere sahip, yaklaşık 1,5 santimetre uzunluğunda ve 1,2 santimetre genişliğindedir. Kuluçka süresi 13-14 gün olup, civcivler tüysüz ve gözleri kapalı olarak dünyaya gelirler. Dişi, yavrular yuvadan çıkana kadar yaklaşık 14-15 gün daha yavruları besler. Erkek, kötü hava şartları, böcek azlığı ya da annenin kaybolması gibi olumsuz durumlar olmadıkça yavruların beslenmesine çok nadir katılır.
Yuvadan çıkan yavrular yaklaşık 4 hafta boyunca dişi ile birlikte yuvaya yakın alanlarda beslenirler.
Kuzey yayılımlar da yaz mevsiminin kısa olmasından ötürü, yılda bir kez üreyen Çıvgınlar, daha güney üreme bölgelerinde ise sıklıkla yılda 2 üreme gerçekleştirirler.
Göçü
Türkiye de yerleşik ve üreyen popülasyonu bulunduğu bilinmesine rağmen en çok birey sayısını kış mevsimi ve geçiş sırasında yakalarlar. İskandinavya dan ülkemize kışı geçirmek üzere gelen yoğun bir popülasyon olduğu tahmin edilmektedir.
30 Eylül 2018 tarihinde Romanya-Köstence de halkalanan bir bireyin, 189 gün sonra ( Nisan 2019 ) Ankara Eymir'de halkalama ağına takılmasıi kuş uçuşu 579 km katettiğini doğrulamıştır.
Eylül ayında Köstence de İskandinavya dan başlayan yolculuğunun geçişi sırasında halkalandığı, ülkemizde ise kışı geçirdiği tahmin edilmektedir.
Popülasyonu
IUCN kırmızı listesine göre LC ( Düşük Risk ) kategorisinde yer alır, küresel popülasyon trendi artma eğilimindedir. Bern Kriterlerine göre Ek Liste II dedir. MAK'a göre kapsam dışındadır.
Davranışları
Erkek Çıvgın üreme mevsimi boyunca oldukça bölgeseldir. Genellikle 20 metre genişliğinde ve diğer erkeklere karşı şiddetle savunduğu bir çekirdek bölgede bulunur. Diğer küçük kuşlara da saldırılabilir. Erkek meraklı ve korkusuzdur, yuvaya yaklaşırlarsa avcılara ( yırtıcı ) ve Alakarga gibi yumurta hırsızlarına bile saldırırlar. İngilizce ismini de belirleyen ötüşü, bölgesini korumak için değil, kurulmuş bir bölgeyi tanıtmak ve kadınla iletişim kurmak için kullanır.
Çekirdek bölgenin hemen yanı başında, değişken büyüklükte olan, ancak tipik olarak çekirdek bölge alanının on veya daha fazla katı olan bir besleme alanı vardır. Dişinin erkeklerden daha geniş bir beslenme alanına sahip olduğuna inanılmaktadır. Üreme tamamlandıktan sonra, bölgesini terk eder ve göçten önce diğer ötleğenlerin de dahil olduğu küçük sürülere katılabilir.
Erkek Çıvgın, dişi Çıvgın'a göre iki veya üç hafta önce üreme bölgesine döner ve derhal mülkiyet kurmak ve bir dişi çekmek için şarkı söylemeye başlar. Bir dişi bulunduğunda, erkek kur ritüelinin bir parçası olarak yavaş kelebek benzeri bir uçuş kullanır. Ancak bir çift bağ kurulduktan sonra, diğer dişiler bölgeden sürülür. Erkek, bölgeyi korumak dışında yuvalama sürecine çok az dahil olur. Dişi yuvayı, böğürtlen, ısırgan otu veya diğer yoğun düşük bitki örtüsünde gizli bir alanda yere veya zemine yakın bir yere inşa eder. Kubbeli yuva bir yan girişe sahiptir, dış cephesi ölü yapraklar ve çim gibi kaba bitki materyalden yapılmış olup, iç kısımda daha ince malzeme kullanır.Son olarak ise tüylerden bir astar tabaka oluşturur. Tipik yuva 12,5 santimetre yüksekliğinde ve 11 santimetre çapındadır.
Üreme sezonu için eşler birbirlerinin yanında kalıp, çok eşli bir görüntü çizmeseler de, eşler ertesi yıl aynı üreme bölgesine geldiklerinde belirgin bir sadakat yoktur.
